Đầu tư FDI của Australia vào Việt Nam trong thời gian qua còn tương đối hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng Australia là nhà đầu tư FDI lớn thứ 15 thế giới còn Việt Nam là một trong tốp 20 quốc gia thu hút FDI nhiều nhất toàn cầu (năm 2020). Trong giai đoạn 2010-2020, trong khi thu hút FDI chung của Việt Nam tương đối ổn định và có xu hướng gia tăng, thì FDI từ Australia vào Việt Nam lại biến động thất thường, với xu hướng tăng trong giai đoạn 2010-2016 và giảm trong những năm sau đó. Đáng lưu ý, trong nhiều năm số vốn FDI thu hút mới của Australia vào Việt Nam chỉ tương đương với số vốn điều chỉnh của các dự án FDI đã đầu tư vào Việt Nam, trong khi đối với đa số các đối tác đầu tư khác lượng vốn đầu tư mới luôn cao hơn gấp 1-3 lần lượng vốn điều chỉnh. Kết quả là sau nhiều năm đầu tư vào Việt Nam tổng lượng vốn FDI của Australia vẫn chỉ dưới 2 tỷ USD, khiến nước này chỉ đứng thứ 19 trong danh sách các nước có đầu tư FDI vào Việt Nam. 

Về cơ cấu FDI của Australia vào Việt Nam, nếu xét theo giá trị vốn thì có khoảng một nửa là lĩnh vực chế biến-chế tạo, một nửa các lĩnh vực dịch vụ, còn xét theo số dự án thì chủ yếu là dịch vụ. Đây có thể là lý do dẫn đến giá trị đầu tư trung bình một dự án FDI của Australia tại Việt Nam tương đối nhỏ và thấp hơn nhiều giá trị đầu tư trung bình của tất cả các FDI tại Việt Nam. Đặc biệt, Australia là một trong số ít đối tác đầu tư FDI của Việt Nam có đầu tư đáng kể trong lĩnh vực nông nghiệp.

Thực trạng trên có thể được lý giải bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Theo số liệu thống kê cho thấy, Australia có xu hướng đầu tư vào các nước có trình độ phát triển và cơ cấu kinh tế tương tự như Australia, đầu tư vào các nước đang phát như Việt Nam còn tương đối hạn chế. Bên cạnh đó, Australia có thế mạnh ở nhiều lĩnh vực dịch vụ như tài chính, bảo hiểm, giáo dục, khai khoáng… nhưng trong giai đoạn trước Việt Nam mở cửa thị còn hạn chế, đồng thời nhu cầu của thị trường đối với một số dịch vụ này còn chưa cao. Ngoài ra, môi trường đầu tư của Việt Nam vẫn còn nhiều vấn đề bất cập như tình trạng tham nhũng vẫn còn phổ biến, các thủ tục hành chính còn phiền hà, cơ sở hạ tầng nhiều địa phương chưa được tốt, trình độ người lao động chưa cao… nên chưa thực sự hấp dẫn đối với một số nhà đầu tư Australia.
 
Mặc dù giá trị đầu tư của Australia tại Việt Nam chưa lớn nhưng các doanh nghiệp FDI của Australia đã tạo ra được nhiều hiệu ứng kết nối, lan tỏa giá trị và công nghệ với các doanh nghiệp nội địa Việt Nam. Australia là một trong số ít các nước có đầu tư đáng kể vào Việt Nam trong nhiều lĩnh vực đặc thù như giáo dục, nông nghiệp công nghệ cao. Các dự án đầu tư này cùng với các chương trình/dự án hỗ trợ phát triển Việt Nam của Chính phủ Australia đã giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và trình độ công nghệ trong nhiều lĩnh vực ngành nghề ở Việt Nam, đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp. Đây cũng là một trong những điểm khác biệt của FDI Australia tại Việt Nam so với FDI từ nhiều nước khác.

Trong thời gian tới, với tác động công hưởng từ nhiều FTA mới có hiệu lực của Việt Nam (trong đó có một số FTA chung giữa Australia và Việt Nam), và những cơ hội từ việc dịch chuyển các dòng vốn đầu tư của Australia khỏi Trung Quốc và một số nước khác do tác động của dịch bệnh COVID-19 và các căng thẳng thương mại thu hút đầu tư của Australia vào Việt Nam dự kiến sẽ gia tăng và tạo ra các hiệu quả rõ nét hơn với các doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam.

Nguồn: Trích dẫn "Báo cáo nghiên cứu: Đầu tư trực tiếp của Australia vào Việt Nam: Đánh giá hiệu quả thực tế và Những giải pháp chính sách" - Trung tâm WTO và Hội nhập

• Tương lai kinh tế chung của Australia với khu vực
• Khơi dậy tiềm năng hợp tác Việt Nam - Australia
• Việt Nam mong muốn thu hút thêm nhiều nhà đầu tư đến từ Australia
• FDI Australia tại Việt Nam: Diễn tiến tình hình FDI của Việt Nam qua các năm
• FDI Australia tại Việt Nam: Hiện trạng mức độ liên kết giữa doanh nghiệp FDI với doanh nghiệp Việt Nam