Thông tin thị trường

CPTPP và Thị trường Canada: Các đối thủ cạnh tranh chính của hàng hóa Việt Nam tại Canada

26/04/2021    1191

Các nước xuất khẩu lớn nhất sang Canada

Trong nhiều năm qua, Mỹ vẫn luôn là nước xuất khẩu lớn nhất sang Canada, với kim ngạch chiếm khoảng một nửa tổng lượng nhập khẩu hàng hóa của Canada. Điều này cũng dễ hiểu bởi Mỹ là nước có chung đường biên giới lớn nhất với Canada (Canada chỉ chung đường biên giới với 3 nước). Quan trọng hơn, Mỹ và Canada là hai thành viên của Hiệp định Thương mại Bắc Mỹ - NAFTA (gồm Mỹ, Canada và Mexico) từ năm 1994. NAFTA thuộc nhóm FTA đầu tiên trên thế giới, và là chìa khóa cho việc tự do hóa thương mại, đặc biệt là việc loại bỏ thuế quan cho hàng hóa, giữa ba nền kinh tế khu vực Bắc Mỹ. NAFTA được ba nước đàm phán lại và ký kết Hiệp định mới có tên viết tắt là USMCA vào tháng 11/2018 và có hiệu lực thực thi với cả ba nước từ tháng 3/2020.

Sau Mỹ, Trung Quốc và Mexico là hai nước có lượng xuất khẩu lớn nhất sang Canada trong năm 2019, lần lượt chiếm 12,47% và 6,14%. Các nước khác cũng có lượng xuất khẩu đáng kể sang Canada là Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ý.... Đáng lưu ý là các nước này ngoại trừ Mỹ và Mexico còn lại đều không thuộc khu vực Châu Mỹ và có vị trí địa lý xa Canada. Ngoài ra, tất cả các nước các nước này đã có FTA với Canada 

Trong số 10 nước xuất khẩu lớn nhất vào Canada năm 2019, Việt Nam là nước duy nhất ở khu vực Nam Á, đồng thời cũng là nước kém phát triển nhất. Hầu hết các đối thủ cạnh tranh lớn của Việt Nam ở thị trường này là các  nước lớn và có năng lực cạnh tranh cao về hàng hóa. 

Bảng: Top 10 nước xuất khẩu lớn nhất vào Canada năm 2019

STT

Tên nước

Giá trị XK vào Canada (tỷ USD)

Tỷ trọng

1

Mỹ

 229,739

50.7%

2

Trung Quốc

 56,516

12.5%

3

Mexico

 27,818

6.1%

4

Đức

 14,488

3.2%

5

Nhật Bản

 12,448

2.7%

6

Hàn Quốc

 7,250

1.6%

7

Ý

 7,124

1.6%

8

Anh

 6,927

1.5%

9

Pháp

 6,547

1.4%

10

Việt Nam

 5,265

1.2%

Nguồn: ITC TradeMap, 2021, 2020

Các đối tác đang được hưởng ưu đãi thuế quan của Canada

-    Đối tác FTA

Hiện tại ngoài CPTPP, Canada có 13 FTA khác đã có hiệu lực. Tính tổng cộng Canada hiện có 49 đối tác FTA, nhưng tập trung chủ yếu ở khu vực Châu Mỹ. Ngoài Malaysia, Brunei, Singapore, Việt Nam và Hàn Quốc, Canada chưa có FTA với đối tác châu Á nào khác. Và trong số 05 nước này, ngoại trừ Hàn Quốc (có FTA song phương đã có hiệu lực với Canada), hiện mới chỉ có Singapore và Việt Nam đang được hưởng ưu đãi thuế quan FTA khi xuất khẩu vào Canada (do đã phê chuẩn CPTPP).

-    Đối tác GPT

GPT là cơ chế ưu đãi thuế quan đặc biệt mà Canada đơn phương dành cho một số nước đang và kém phát triển, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, hầu hết các mức thuế ưu đãi GPT đều cao hơn với mức thuế ưu đãi trong các FTA của Canada, bao gồm CPTPP. Đồng thời, yêu cầu về xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan theo GPT cũng chặt chẽ và khó đáp ứng hơn.

Như vậy, Việt Nam chỉ là một trong rất nhiều nước khi xuất khẩu sang Canada được hưởng ưu đãi thuế quan theo FTA hoặc GPT. Tuy nhiên, Việt Nam có lợi thế so với các nước ASEAN và Trung Quốc ở thị trường này nhờ CPTPP. Với các đối tác FTA khác của Canada ở châu Mỹ, Việt Nam có nhiều sản phẩm có thế mạnh, sản phẩm đặc trưng của khu vực nhiệt đới mà các đối thủ cạnh tranh khác không có. Do đó, ở các phân khúc thị trường nhỏ, thị trường ngách, hàng Việt Nam được đánh giá là có thế mạnh đáng kể khi xuất khẩu sang thị trường này.

Bảng: Các FTA đã có hiệu lực của Canada

STT

FTA

Đối tác

1         

CPTPP

Australia, Brunei, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Việt Nam

2         

FTA Canada – Chile

Chile

3         

FTA Canada - Colombia

Colombia

4         

FTA Canada - EFTA

Khối EFTA (Iceland, Liechtenstein, Norway, Switzerland)

5         

Hiệp định Thương mại và Kinh tế Toàn diện Canada - EU

28 nước EU

6         

FTA Canada - Hondarus

Hondarus

7         

FTA Canada - Israel

Israel

8         

FTA Canada - Jordan

Jordan

9         

FTA Canada – Hàn Quốc

Hàn Quốc

10    

Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA)

Mỹ, Mexico

11    

FTA Canada – Panama

Panama

12    

FTA Canada – Peru

Peru

13    

FTA Canada - Ukraina

Ukraina

14    

FTA Canada – Mỹ

Mỹ

Nguồn: Tổng hợp

Bảng: Top 10 đối thủ cạnh tranh của Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan GPT của Canada

STT

Nước được hưởng GPT

Kim ngạch xuất khẩu sang Canada năm 2019 (triệu USD)

1

Afghanistan

4

2

Campuchia

1.285

3

Côte d'Ivoire

412

4

Banglades

1.484

5

Guatemala

501

6

Guyana

381

7

Honduras

349

8

Philippines

1.225

9

Morocco

349

10

Việt Nam

3.864

Nguồn: Tổng hợp

Nguồn: Trích dẫn "Sổ tay doanh nghiệp: Tận dụng CPTPP để xuất nhập khẩu hàng hóa
giữa Việt Nam & Canada" - Trung tâm WTO và Hội nhập

Các bài khác