Làm thế nào để tận dụng EVFTA tăng cường xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang Đức?

Câu hỏi: Làm thế nào để tận dụng EVFTA tăng cường xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang Đức?

Trả lời:

Giải pháp tận dụng cơ hội từ các cam kết cụ thể của EVFTA

Các cam kết về mở cửa thị trường trong EVFTA tạo ra rất nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam khi xuất khẩu sang thị trường Đức. Do đó, doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ các nội dung liên quan của EVFTA để có thể tận dụng được tối đa các lợi ích từ Hiệp định:

Tìm hiểu cam kết thuế quan mà EU dành cho Việt Nam tại Tiểu phụ lục 2-A-1 thuộc Chương 2 - Đối xử quốc gia và Mở cửa thị trường đối với hàng hóa của Hiệp định. 

Tuy nhiên cần lưu ý rằng mức cam kết ưu đãi thuế quan trong Biểu cam kết tại EVFTA là mức mở cửa tối thiểu. Trên thực tế, EU có thể mở cửa (giảm hoặc loại bỏ thuế quan) sớm hơn lộ trình đã cam kết. Do đó, để biết chính xác mức thuế quan ưu đãi mà EU (bao gồm Đức) áp dụng đối với từng mặt hàng của Việt Nam thì doanh nghiệp cần kiểm tra thuế quan ưu đãi theo EVFTA mà EU áp dụng cho Việt Nam hàng năm. Doanh nghiệp có thể tra cứu thuế quan tại các nguồn sau: 

(i) Cơ sở dữ liệu Tiếp cận thị trường (Market Access Database) của EU: https://trade.ec.europa.eu/access-to-markets/en/home

(ii) Bản đồ Tiếp cận thị trường (MacMap) của Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC): http://www.macmap.org/

(iii) Công cụ Phân tích Thuế quan trực tuyến (TAO) của WTO: https://tao.wto.org/ 

- Tìm hiểu quy tắc xuất xứ và thủ tục chứng nhận xuất xứ để được hưởng ưu đãi thuế quan EVFTA trong Nghị định thư 1 – Quy định hàng hóa có xuất xứ và phương thức hợp tác quản lý hành chính. Việt Nam cũng đã nội luật hóa quy định về Quy tắc xuất xứ EVFTA trong Thông tư số 11/2020/TT-BCT ngày 15/06/2020 quy định về Quy tắc xuất xứ hàng hóa trong EVFTA. Doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ Thông tư này và các văn bản hướng dẫn liên quan để đáp ứng đầy đủ các quy tắc về thủ tục xuất xứ của EVFTA thì hàng hóa mới có thể được cấp Chứng nhận xuất xứ EVFTA và được hưởng ưu đãi thuế quan EVFTA khi xuất khẩu sang Đức. 

- Tìm hiểu các vấn đề liên quan khác như PVTM (Chương 3), Hải quan và Tạo thuận lợi thương mại (Chương 4), Hàng rào kỹ thuật đối với thương mại (Chương 5)... để vừa đảm bảo tuân thủ các quy định mà phía EU đặt ra với Việt Nam, vừa để tận dụng các quyền và bảo vệ lợi ích hợp pháp của các doanh nghiệp.

Doanh nghiệp có thể chủ động tìm hiểu các nội dung trên trong các Chương liên quan của Văn kiện Hiệp định EVFTA. Ngoài ra, doanh nghiệp có thể tìm kiếm sự hỗ trợ, giải đáp vướng mắc về cách hiểu, vận dụng cam kết Hiệp định…từ các đầu mối thông tin của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, VCCI và các tổ chức/hiệp hội liên quan. 

Giải pháp về kỹ thuật và thị trường

Để xuất khẩu vào thị trường EU nói chung và Đức nói riêng, các sản phẩm của Việt Nam phải đối mặt với nhiều vấn đề khác mà EVFTA hầu như không can thiệp hay làm thay đổi, đặc biệt là:

- Các yêu cầu quy định và quy trình nhập khẩu bắt buộc của EU như các quy định về định mức dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, các quy định về dán nhãn, ghi nhãn hàng hóa, bảo vệ môi trường...;

- Các yêu cầu bổ sung của các nhà nhập khẩu Đức như các chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, chứng chỉ xã hội, môi trường, nhãn sinh thái….;

- Nhu cầu và thị hiếu người tiêu dùng của người dân Đức.

Vì vậy, để có thể tiếp cận được thị trường Đức, doanh nghiệp Việt Nam cần:

- Tìm hiểu chi tiết, cập nhật thường xuyên và đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định và thủ tục nhập khẩu của EU và Đức;

- Nghiên cứu kỹ thị trường Đức (đặc biệt là thị trường ngách), tìm hiểu chi tiết về thị hiếu và nhu cầu tiêu dùng của người dân nước này từ đó nghiên cứu cải thiện chất lượng, mẫu mã sản phẩm để phù hợp với thị trường, thị hiếu người tiêu dùng nước này;

- Nghiên cứu cách thức xây dựng và quảng bá thương hiệu cho các sản phẩm Việt Nam;

- Tìm hiểu các cơ chế, cách thức tiếp cận các kênh/nhà phân phối hàng hóa tại Đức, đặc biệt là các kênh thương mại điện tử đang ngày càng trở nên phổ biến và trở thành xu hướng mua sắm chủ đạo của người tiêu dùng Đức.

Giải pháp về nâng cao năng lực cạnh tranh

Tăng cường năng lực cạnh tranh là giải pháp bền vững để các sản phẩm của Việt Nam có thể phát triển ở cả thị trường trong nước và xuất khẩu. Đối với một thị trường khó tính như thị trường Đức, các doanh nghiệp Việt Nam càng cần đặc biệt chú ý vấn đề nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm xuất khẩu. Để làm được việc này, các doanh nghiệp cần đặc biệt chú ý một số giải pháp sau:

- Đầu tư cho cải tiến kỹ thuật, tăng hàm lượng công nghệ trong sản xuất và chế biến sản phẩm (thông qua liên doanh, liên kết với các nhà nghiên cứu, doanh nghiệp trong nước và nước ngoài; nâng cấp, mua lại các quy trình và công nghệ sản xuất hiện đại…);

- Đầu tư vào nguồn nhân lực: có kế hoạch đào tạo lao động bài bản, bồi dưỡng năng lực cho cán bộ chủ chốt, kỹ sư công nghệ và các chuyên viên nghiên cứu thị trường;

- Nghiên cứu nâng cao chất lượng, mẫu mã…của sản phẩm phù hợp với nhu cầu và thị hiếu của người tiêu dùng;

- Chú trọng xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm tới các nhà nhập khẩu và người tiêu dùng Đức thông qua các hình thức khác nhau.

Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI