Cơ hội EVFTA đối với các sản phẩm Dược phẩm của Đức

Đức là một trong những nước sản xuất và xuất khẩu dược phẩm lớn nhất thế giới. Trong khi đó, theo một Báo cáo của KPMG, thị trường dược phẩm của Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng trong thời gian vừa qua, từ 2,7 tỷ USD năm 2015 lên 3,6 tỷ USD năm 2018. Nhu cầu nhập khẩu đối với các sản phẩm này cũng đã tăng 43% từ 2,3 tỷ USD năm 2015 lên 3,3 tỷ USD năm 2020. Thêm vào đó, với tốc độ phát triển kinh tế nhanh và tầng lớp trung và thượng lưu ngày càng gia tăng tại Việt Nam, nhu cầu về chăm sóc sức khỏe, lựa chọn các sản phẩm dược phẩm có thương hiệu, chất lượng cao cũng tăng theo. Vì vậy, các sản phẩm dược phẩm cao cấp của Đức sẽ có cơ hội lớn tiếp cận thị trường Việt Nam trong thời gian tới nhờ các lợi ích dưới đây từ EVFTA:

• Lợi ích từ cắt giảm thuế quan: Hiện Việt Nam đang duy trì các mức thuế MFN dao động từ 0% đến 14% (trung bình 2,19%) đối với các sản phẩm dược phẩm. Trong EVFTA, Việt Nam cam kết xóa bỏ khoảng 63% dòng thuế dược phẩm cho Đức ngay khi Hiệp định có hiệu lực. Các dòng thuế còn lại sẽ được cắt giảm thuế dần dẫn đến xóa bỏ hoàn toàn sau 10 năm.

• Lợi ích từ các cam kết về tiêu chuẩn và minh bạch: Việt Nam cam kết minh bạch hóa các văn bản quy phạm pháp luật, quy định, tiêu chí và thủ tục liên quan tới việc định giá, niêm yết giá, bồi hoàn hoặc quản lý dược phẩm. Việt Nam cũng cam kết xây dựng quy chuẩn kỹ thuật đối với dược phẩm và trang thiết bị y tế dựa trên các tiêu chuẩn, thông lệ và hướng dẫn quốc tế liên quan, trừ trường hợp chứng minh được một cách khoa học là các tiêu chuẩn, thông lệ, hướng dẫn này không phù hợp hoặc không hiệu quả để thực hiện các mục tiêu hợp pháp của mình.

• Lợi ích từ cam kết cho phép các nhà đầu tư Đức nhập khẩu, xây kho, nghiên cứu và giới thiệu các sản phẩm dược phẩm: Việt Nam cam kết cho phép các doanh nghiệp có vốn đầu tư của Đức được nhập khẩu dược phẩm nhưng không được tham gia bán buôn hay bán lẻ dược phẩm và chỉ được bán lại cho doanh nghiệp được cấp phép quyền phân phối (bán buôn) dược phẩm ở Việt Nam; các doanh nghiệp này cũng được phép xây dựng kho để bảo quản thuốc nhập khẩu, thực hiện nghiên cứu lâm sàng/kiểm nghiệm để đảm bảo dược phẩm phù hợp với người dân Việt Nam, thực hiện giới thiệu thông tin về thuốc nhập khẩu cho cán bộ y tế phù hợp với quy định của Việt Nam.

• Lợi ích từ cam kết về thủ tục cấp phép lưu hành: Việt Nam cam kết bãi bỏ yêu cầu về khoảng thời gian tối thiểu giữa thời điểm cấp phép tại Đức và thời điểm xin phép lưu hành tại Việt Nam; bãi bỏ các yêu cầu vượt quá thông lệ quốc tế về nghiên cứu lâm sàng (đặc biệt là thông lệ của Hội đồng quốc tế về hài hòa các thủ tục đăng ký dược phẩm sử dụng cho con người - ICH).

• Lợi ích từ các cam kết về Sở hữu trí tuệ: Các cam kết của Việt Nam về đền bù thời gian chậm trễ do cấp phép lưu hành khiến thời gian khai thác thương mại của thuốc được bảo hộ độc quyền bị rút ngắn, cam kết bảo hộ dữ liệu độc quyền trong vòng 5 năm… giúp cho các sản phẩm dược phẩm của Đức sẽ được bảo hộ cao hơn khi lưu hành tại thị trường Việt Nam.

• Lợi ích từ các cam kết mở cửa thị trường mua sắm công: Đối với dược phẩm, Việt Nam cam kết cho phép các doanh nghiệp EU được tham gia đấu thầu mua sắm dược phẩm của Bộ Y tế và 34 bệnh viện công trực thuộc Bộ Y tế với một số điều kiện và lộ trình nhất định. Đây sẽ là cơ hội rất tốt cho các nhà thầu cung cấp dược phẩm của Đức tiếp cận thị trường mua sắm công của Việt Nam rất nhiều tiềm năng và mới mở rất hạn chế cho một số ít đối tác FTA.

Cơ hội EVFTA đối với các sản phẩm Ô tô của Đức

Đức là một trong những quốc gia sản xuất và xuất khẩu ô tô hàng đầu thế giới với nhiều thương hiệu nổi tiếng như Mercedes, BMW, Audi, Porsche… Trong khi đó, Việt Nam là một nước đang phát triển với tốc độ tăng trưởng kinh tế thuộc hàng cao nhất trong khu vực và trên thế giới với tầng lớp trung lưu ngày càng gia tăng, do đó, nhu cầu về sử dụng những mặt hàng xa xỉ trong đó có xe ô tô, đặc biệt là những hãng xe sang trọng từ Đức đang ngày một tăng cao. Tỷ lệ sở hữu ô tô của người dân Việt Nam tăng trưởng khoảng 10,5%/năm trong những năm gần đây (Phòng Thương mại và Công nghiệp Pháp tại Việt Nam, 2021). Ngoài ra, theo một Báo cáo ngành ô tô năm 2019 của Công ty Chứng khoán Vietin, tốc độ tăng trưởng của ngành ô tô Việt Nam giai đoạn 2014-2018 đạt trung bình là 23,7%. Như vậy, việc EVFTA chính thức đi vào thực thi góp phần tạo điều kiện cho người dân Việt Nam dễ dàng tiếp cận hơn với các thương hiệu xe nổi tiếng và chất lượng từ Đức. Các lợi ích mà EVFTA đem lại cho các sản phẩm ô tô của Đức bao gồm:

Lợi ích từ cắt giảm thuế quan: Việt Nam hiện đang duy trì các mức thuế MFN rất cao đối với các sản phẩm ô tô thành phẩm (từ 3% đến 70%). Trong EVFTA, Việt Nam cam kết xóa bỏ thuế quan đối với ô tô sau 9-10 năm, một số dòng không có cam kết thuế (ví dụ: một số loại xe đua cỡ nhỏ, xe địa hình, ô tô cứu thương, ô tô chở phạm nhân, ô tô thể thao, ô tô chở người khác…).

Lợi ích từ các cam kết về TBT đối với ô tô:

Việt Nam có cam kết rằng nếu pháp luật Việt Nam yêu cầu buộc phải có thông tin về nước xuất xứ thì việc doanh nghiệp ghi trên nhãn sản phẩm là “Made in EU” hoặc “Sản xuất tại EU” được coi là đã thỏa mãn yêu cầu. 

Ngoài ra, Việt Nam cam kết công nhận một số quy chuẩn của Hiệp định UNECE 1958 cho ô tô của Đức. Mặc dù chưa là thành viên của UNECE nhưng trong EVFTA Việt Nam đã công nhận quy định UNECE là tiêu chuẩn quốc tế đủ để bảo đảm an toàn, bảo vệ môi trường, sức khỏe con người trong lĩnh vực ô tô. Việt Nam cũng cam kết không đưa ra các TBT nội địa mới khác với các tiêu chuẩn theo UNECE trừ khi chứng minh được từ góc độ khoa học kỹ thuật rằng các tiêu chuẩn UNECE là không thích hợp, không hiệu quả đối với mình. Việt Nam sẽ chấp nhận các xe nguyên chiếc loại M1 (theo định nghĩa UNECE) đã được EU cấp Chứng nhận kiểu loại xe nguyên chiếc quốc tế UNECE hợp lệ là phù hợp với các quy chuẩn kỹ thuật nội địa của Việt Nam (mà không yêu cầu thử nghiệm thêm), nhà nhập khẩu kiểu xe đó lần đầu sẽ phải nộp kèm Chứng nhận nói trên trong hồ sơ nhập khẩu….

Ngành sản xuất ô tô của Đức hiện đang thực hiện theo các tiêu chuẩn của UNECE, do đó việc Việt Nam chấp nhận một số quy định/tiêu chuẩn của Hiệp định này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các sản phẩm ô tô của Đức tiếp cận thị trường Việt Nam.

Cơ hội EVFTA đối với các sản phẩm Đồ uống của Đức

Thị trường đồ uống có cồn tại Việt Nam là một trong những thị trường năng động nhất ở châu Á. Việt Nam nằm trong top 15 quốc gia tiêu thụ bia nhiều nhất trên thế giới và đứng thứ 3 ở châu Á với lượng 43 lít/người/năm, mức tiêu thụ rượu cũng ngày một tăng với mức tăng trưởng trung bình hàng năm là 5,3% giai đoạn 2013-2018 (Phòng Thương mại và Công nghiệp Pháp tại Việt Nam, 2019). Thêm vào đó, Người Việt Nam đang ngày càng quan tâm đến chất lượng, độ uy tín của nhãn hiệu rượu bia. Vì vậy, các sản phẩm đồ uống có cồn của Châu Âu, trong đó có Đức đang ngày càng được người tiêu dùng Việt ưa chuộng. Đặc biệt, với nhiều thương hiệu bia nổi tiếng thế giới, Đức hiện là quốc gia EU mà Việt Nam nhập khẩu nhiều bia nhất. Trong thời gian tới, EVFTA được dự đoán sẽ giúp tăng cường xuất khẩu các sản phẩm đồ uống của Đức sang Việt Nam nhờ các lợi ích sau:

Lợi ích từ cắt giảm thuế quan: Việt Nam hiện đang duy trì các mức thuế MFN tương đối cao đối với các sản phẩm đồ uống, đặc biệt là bia, rượu. Cụ thể, thuế MFN trung bình năm 2020 đối với các sản phẩm bia là 35%, rượu là 45-55%. Trong EVFTA, Việt Nam cam kết xóa bỏ thuế quan đối với rượu vang và rượu mạnh sau 7 năm và xóa bỏ thuế quan đối với bia sau 10 năm.

Lợi ích từ bảo hộ Chỉ dẫn địa lý

Đức có 12 chỉ dẫn địa lý được bảo hộ đương nhiên theo EVFTA, trong số đó có đến 9 chỉ dẫn địa lý là các đồ uống có cồn (bia, rượu vang và rượu mạnh), bao gồm:

• Bia Bayerisches Bier

• Bia Münchener Bier

• Rượu mạnh Korn / Kornbrand

• Rượu vang Franken

• Rượu vang Mittelrhein

• Rượu vang Mosel

• Rượu vang Rheingau

• Rượu vang Rheinhessen

• Rượu mạnh Genièvre / Jenever / Genever

Các sản phẩm rượu bia của Đức được bảo hộ chỉ dẫn địa lý sẽ có cơ hội tốt hơn khi tiếp cận thị trường Việt Nam: được bảo hộ, được biết đến và tăng giá trị thương hiệu đối với người tiêu dùng Việt Nam.

Cơ hội EVFTA đối với các sản phẩm thịt và chế phẩm từ thịt của Đức

Đức là nước có nền nông nghiệp rất phát triển với hơn 80% lãnh thổ của nước này được sử dụng cho mục đích sản xuất nông nghiệp và lâm nghiệp. Do đó, Đức cũng được biết đến là quốc gia hàng đầu về sản xuất và xuất khẩu nông sản, trong đó phải kể đến các loại thịt như thịt lợn, thịt bò hay các chế phẩm từ thịt. Cụ thể, Đức dẫn đầu Châu Âu về sản xuất và xuất khẩu thịt lợn, đứng thứ hai về sản xuất, xuất khẩu thịt bò. Năm 2019, Đức đã xuất khẩu khoảng 363 nghìn tấn thịt bò và 2,8 triệu tấn thịt lợn tới khoảng 100 nước trên thế giới (german-meat.org). Ngoài ra, Đức cũng là quốc gia có ngành công nghiệp chế biến thịt với hàng trăm năm kinh nghiệm trong việc sản xuất các sản phẩm như xúc xích, thịt đông lạnh, giăm bông...

Về phía Việt Nam, nhu cầu tiêu thụ thịt lợn và thịt bò ngày càng gia tăng, trong khi sản lượng thịt trong nước đôi khi lại chưa đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Hơn nữa, người tiêu dùng Việt đã bắt đầu làm quen và gia tăng sử dụng các sản phẩm thịt đông lạnh, chế biến. Do đó, lượng thịt bò và thịt lợn nhập khẩu của Việt Nam trong thời gian qua đã có sự tăng trưởng đáng kể. Theo thống kê của Cục Chăn nuôi, tổng kim ngạch nhập khẩu thịt trâu bò trong năm 2020 của Việt Nam đạt gần 414,4 triệu USD, tăng 28,8% so với năm 2019.

Vì vậy, EVFTA có hiệu lực sẽ giúp thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm thịt của Đức sang thị trường Việt Nam nhờ các lợi ích sau:

Lợi ích từ cắt giảm thuế quan:

Việt Nam hiện đang duy trì các mức thuế MFN tương đối cao đối với thịt lợn, thịt trâu bò và các chế phẩm từ thịt. Cụ thể, thuế MFN trung bình năm 2020 đối với thịt trâu bò tươi/ướp/đông lạnh là 14-30%, thịt lợn tươi/ướp/đông lạnh là 15-25%, các loại thịt muối/hun khói là 10-20%, xúc xích và các sản phẩm tương tự làm từ thịt là 22%. Với EVFTA, các sản phẩm thịt của Đức nhập khẩu vào Việt Nam sẽ được xóa bỏ thuế quan với lộ trình cụ thể như sau: Xóa bỏ thuế quan đối với thịt trâu bò sau 3 năm, với thịt lợn sau 7-9 năm, với thịt muối/hun khói sau 7-9 năm, và với xúc xích là sau 10 năm.

Lợi ích từ bảo hộ Chỉ dẫn địa lý

Trong 12 chỉ dẫn địa lý của Đức được bảo hộ tự động theo EVFTA khi vào thị trường Việt Nam, có 02 sản phẩm thịt là: Xúc xích Nürnberger Bratwurst (Nürnberger Rostbratwürste) và Giăm bông Schwarzwälder Schinken. Các sản phẩm này sẽ có lợi thế khi tiếp cận thị trường Việt Nam do được bảo hộ, được biết đến và tăng giá trị thương hiệu đối với người tiêu dùng Việt Nam.