•    Các nguồn cung nhập khẩu lớn nhất của Australia

Các nước châu Á: Do cùng nằm trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương với nhiều điều kiện thuận lợi cho việc giao thương, Australia có xu hướng nhập khẩu nhiều hàng hóa từ các quốc gia/vùng lãnh thổ tại châu Á. Năm 2023, tổng nhập khẩu hàng hóa từ các nước thuộc khu vực này chiếm tới 62,1% tổng kim ngạch nhập khẩu của Australia (Số liệu năm 2023 của ITC Trademap). Đáng chú ý, trong tốp 10 đối tác nhập khẩu lớn nhất của Australia, có tới 7 quốc gia/vùng lãnh thổ thuộc châu Á, chiếm đến 52,9% tổng kim ngạch nhập khẩu của quốc gia này.

Hoa Kỳ, Đức, Italia: Là các quốc gia có nhiều điểm tương đồng về văn hóa, ngôn ngữ với Australia, Hoa Kỳ, Đức và Italia cũng là những đối tác xuất khẩu nhiều sang thị trường Australia.

Các đối tác kể trên hiện đang chiếm lĩnh thị trường nhập khẩu của Australia ở đa số các mặt hàng (đặc biệt là nguyên nhiên liệu, máy móc, thiết bị, linh kiện, dược phẩm…). Trong số các đối tác nhập khẩu này, nhiều trường hợp là các nền kinh tế lớn, có năng lực cạnh tranh cao, lại có nhiều mặt hàng xuất khẩu tương đồng với Việt Nam, do vậy, hàng hóa của Việt Nam được đánh giá phải đối mặt với mức độ cạnh tranh cao khi thâm nhập vào thị trường Australia. 

Bảng 1: Tốp 10 nước/vùng lãnh thổ Australia nhập khẩu nhiều nhất năm 2023

Nguồn: ITC Trade Map, 2024

•    Đối tác FTA

Tính đến hết năm 2023, Australia có tổng cộng 18 FTA đã có hiệu lực (với 30 nền kinh tế), 03 FTA đang đàm phán (với EU, Ấn Độ và UAE) (theo Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia, 2023). Như vậy, hàng hóa từ 30 đối tác này khi xuất khẩu sang thị trường Australia có thể được hưởng ưu đãi thuế quan theo FTA với Australia. 

Phần lớn các đối tác FTA của Australia nằm ở khu vực châu Á và châu Đại Dương, với nhiều sản phẩm tương đồng với Việt Nam. Vì vậy, mặc dù có chung với Australia 03 FTA (AANZFTA, CPTPP, RCEP), Việt Nam vẫn phải cạnh tranh gay gắt với nhiều đối thủ, đặc biệt là các nền kinh tế trong khu vực như Trung Quốc, ASEAN… khi xuất khẩu vào thị trường Australia.

Bảng 2: Thống kê các FTA của Australia

Nguồn: Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia, 2023

•    Đối tác ASTP

Hệ thống ưu đãi thuế quan phổ cập của Australia (Australian Generalized System of Tariff Preferences - ASTP) là cơ chế ưu đãi thuế quan mà Australia đơn phương dành cho các nước kém phát triển, các quốc gia thuộc Diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương và các nước đang phát triển. Theo Quy định Biểu thuế quan 2004 (sửa đổi ngày 29/12/2022), Australia áp dụng cơ chế ASTP đối với 179 quốc gia và vùng lãnh thổ (trong đó có Việt Nam). Hiện tại, Việt Nam đang được hưởng mức thuế ưu đãi theo cơ chế ASTP đối với 877 số dòng thuế khi xuất khẩu sang thị trường Australia. 

Khác với FTA, ASTP là cơ chế ưu đãi đơn phương của Australia, do đó Australia có thể thay đổi đối tượng và điều kiện được hưởng ASTP bất kỳ khi nào, tùy thuộc vào chính sách của Australia trong từng giai đoạn. Bên cạnh đó, thuế quan ưu đãi theo ASTP cũng thường không cạnh tranh bằng thuế quan ưu đãi theo FTA. Mặc dù vậy, việc được cắt giảm thuế quan theo cơ chế ASTP của Australia cũng tạo ra lợi thế nhất định cho các nước đối tác được hưởng cơ chế này. 

Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI

• Quy mô thị trường Australia
• Hoạt động trao đổi thương mại của Australia
• Đặc điểm tiêu dùng của người Australia
• Đặc điểm hệ thống phân phối của Australia
• Tình hình xuất khẩu của Việt Nam sang Australia