Các đối thủ cạnh tranh chính của hàng hóa Việt Nam tại Trung Quốc
Các nguồn cung nhập khẩu lớn nhất của Trung Quốc
Các nước châu Á: Do có vị trí địa lý gần gũi, thuận lợi cho việc giao thương, Trung Quốc có xu hướng nhập khẩu nhiều hàng hóa từ các quốc gia/vùng lãnh thổ châu Á. Năm 2022, tổng nhập khẩu hàng hóa từ các nước thuộc khu vực này chiếm tới 54,94% tổng kim ngạch nhập khẩu của Trung Quốc (ITC Trademap, 2023). Đáng chú ý, trong tốp 10 đối tác nhập khẩu lớn nhất của Trung Quốc, có tới một nửa quốc gia/vùng lãnh thổ thuộc châu Á, chiếm đến 30,2% tổng kim ngạch nhập khẩu của quốc gia này.
Liên bang Nga, Đức, Brazil: Dù chưa có FTA với Trung Quốc, các nước này cũng có lượng xuất khẩu đáng kể sang thị trường này.
Các đối tác nhập khẩu lớn nhất kể trên hiện đang chiếm lĩnh thị trường nhập khẩu của Trung Quốc ở đa số các mặt hàng (đặc biệt là nguyên nhiên liệu, máy móc, thiết bị, linh kiện, gỗ, kim loại, hoa quả…). Trong số các đối tác nhập khẩu này, nhiều trường hợp là các nền kinh tế lớn, có năng lực cạnh tranh cao, lại có nhiều mặt hàng xuất khẩu tương đồng với Việt Nam, do vậy, hàng hóa của Việt Nam được đánh giá phải đối mặt với mức độ cạnh tranh cao khi thâm nhập vào thị trường Trung Quốc.
Bảng 1 - Tốp 10 nước/vùng lãnh thổ nhập khẩu nhiều nhất vào Trung Quốc năm 2022
|
STT |
Đối tác NK |
Giá trị NK vào Trung Quốc 2022 (tỷ USD) |
Tỷ trọng trong tổng NK của Trung Quốc (%) |
|
1 |
Đài Bắc (Trung Quốc) |
238,09 |
8,77% |
|
2 |
Hàn Quốc |
199,67 |
7,35% |
|
3 |
Nhật Bản |
184,5 |
6,79% |
|
4 |
Hoa Kỳ |
178,96 |
6,59% |
|
5 |
Australia |
142,09 |
5,23% |
|
6 |
Liên bang Nga |
114,15 |
4,2% |
|
7 |
Đức |
111,4 |
4,1% |
|
8 |
Malaysia |
109,88 |
4,05% |
|
9 |
Brazil |
109,52 |
4,05% |
|
10 |
Việt Nam |
87,96 |
3,24% |
Nguồn: ITC Trade Map, 2023
Đối tác FTA
Tính đến cuối năm 2022, Trung Quốc có tổng cộng 20 FTA (với 28 nền kinh tế) đã có hiệu lực và 8 FTA đang đàm phán (Bộ Thương mại Trung Quốc, 2023). Như vậy, hàng hóa từ 28 đối tác này khi xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc có thể được hưởng ưu đãi thuế quan theo FTA với Trung Quốc.
Phần lớn các đối tác FTA của Trung Quốc nằm ở khu vực châu Á và ASEAN, với nhiều sản phẩm tương đồng với Việt Nam. Vì vậy, mặc dù có chung với Trung Quốc 02 FTA, Việt Nam vẫn phải cạnh tranh gay gắt với các nền kinh tế trong khu vực khi xuất khẩu vào thị trường này.
Bảng 2 - Thống kê các FTA của Trung Quốc
|
STT |
FTA |
Đối tác |
|
1 |
20 FTA đã có hiệu lực |
|
|
2 |
8 FTA đang đàm phán FTA Trung Quốc – GCC FTA Trung Quốc – Nhật Bản – Hàn Quốc FTA Trung Quốc - Sri Lanka FTA Trung Quốc - Israel FTA Trung Quốc – Na Uy FTA Trung Quốc - Moldova FTA Trung Quốc - Panama FTA Trung Quốc - Palestine |
Hội đồng Hợp tác các nước Ả Rập Vùng Vịnh (GCC) (gồm Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar, Ả Rập Xê Út, Các tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất UAE), Sri Lanka, Israel, Palestine, Na Uy, Moldova, Panama, Nhật Bản, Hàn Quốc, Peru
|
Nguồn: Bộ Thương mại Trung Quốc, 2023
Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI
