Thách thức từ RCEP đối với xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Australia
• Áp lực cạnh tranh với các quốc gia khác trong RCEP gia tăng
Bên cạnh những cơ hội được kỳ vọng, RCEP cũng tiềm ẩn những thách thức nhất định đối với Việt Nam, nhất là từ góc độ sức ép cạnh tranh trên thị trường Australia. Bởi lẽ, RCEP mở ra cơ hội tiếp cận thị trường Australia với thuế quan ưu đãi/quy tắc xuất xứ cho tất cả các nước thành viên, chứ không riêng gì Việt Nam. Như vậy có nghĩa là, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam tại thị trường Australia sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh khắc nghiệt hơn từ nhiều đối thủ trong khu vực RCEP, nhất là các nước có cơ cấu sản phẩm xuất khẩu gần như tương đồng và cạnh tranh trực tiếp với Việt Nam.
• Nguy cơ gia tăng các biện pháp phòng vệ thương mại
Australia là một trong những đối tác thương mại sử dụng nhiều các biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM) đối với hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài nói chung và từ Việt Nam nói riêng. Trong thời gian tới, với lợi thế từ việc cắt giảm thuế quan từ Hiệp định, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Australia được suy đoán sẽ gia tăng, từ đó nguy cơ đối mặt với các biện pháp PVTM do ngành sản xuất nội địa Australia khởi xướng cũng tăng lên.
• Các thách thức thường xuyên khác
Bên cạnh các thách thức gắn liền với RCEP, việc xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Australia còn phải đối mặt với nhiều thách thức thường xuyên khác, đặc biệt là các biện pháp phi thuế quan (Non-Tariff Measure – NTM).
“Biện pháp phi thuế quan” là các biện pháp ngoài thuế quan mà các nước áp dụng đối với hàng hóa lưu chuyển qua biên giới. Về lý thuyết, các biện pháp này được sử dụng cho các mục tiêu quản lý hợp pháp của mỗi nước (bảo vệ sức khỏe, tính mạng con người, an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ môi trường….). Mặc dù vậy, trong không ít trường hợp NTM có thể bị lạm dụng như một hình thức để hạn chế hàng nhập khẩu.
Các biện pháp NTM của Australia áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu nói chung (không riêng hàng hóa từ Việt Nam) vốn không liên quan tới RCEP. Tuy nhiên, việc phải loại bỏ thuế quan theo cam kết và quy tắc xuất xứ thuận lợi hơn có thể là động lực thúc đẩy việc gia tăng NTM để “bù đắp lại”, khiến hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam phải đối với nhiều yêu cầu, đòi hỏi khắt khe hơn từ thị trường Australia.
Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI
