FTA

Hai năm thực thi EVFTA: Đánh giá tác động chung của các FTA đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp

12/05/2023    47

Tính tới tháng 10/2022, có 15 FTA đang cùng có hiệu lực và thực thi ở Việt Nam. Mặc dù có các cam kết riêng rẽ, các FTA này đã và đang tạo ra những tác động cộng hưởng chung đối với nền kinh tế, từ đó có ảnh hưởng chung tới từng doanh nghiệp. Trong nhiều trường hợp, tác động của các yếu tố chung, đặc biệt là các khía cạnh về thể chế, môi trường kinh doanh, thu nhập, khả năng chi trả và sức mua của thị trường…, đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp hầu như không thể bóc tách theo từng FTA (giả sử các yếu tố này được thúc đẩy bởi việc Việt Nam thực thi các FTA). Vì vậy, Nhóm Nghiên cứu của VCCI đã hỏi doanh nghiệp về đánh giá của họ về tác động chung của các FTA đến tình hình sản xuất kinh doanh của họ trong khoảng 05 năm trở lại đây.

Trong tổng thể, kết quả Khảo sát cho thấy từ góc độ của doanh nghiệp, hội nhập thông qua các FTA đã mang lại tác động tích cực tới phần đông doanh nghiệp.

Cụ thể, phần lớn doanh nghiệp (63,2%) cho biết các FTA đã có tác động tới hoạt động kinh doanh của họ trong 5 năm trở lại đây, chỉ có 11,1% nói không chịu tác động nào từ các FTA. Cũng có một tỷ lệ nhất định (25,7%) không biết các FTA có tác động tới hoạt động của mình hay không.

Đối với nhóm chịu tác động của các FTA, điểm tích cực là có tới 85,8% cho biết các FTA đã có tác động tương đối/rất tích cực tới hoạt động kinh doanh của mình. Thậm chí cứ 10 doanh nghiệp thì có hơn 1 doanh nghiệp đánh giá các FTA có tác động rất tích cực tới hoạt động kinh doanh. Chỉ có 1,5% doanh nghiệp đánh giá các FTA ảnh hưởng bất lợi/rất bất lợi tới kết quả kinh doanh. Một tỷ lệ nhỏ (12,7%) cho biết các FTA có tác động cả tốt lẫn xấu tới hoạt động kinh doanh.

Hình - Đánh giá về tác động chung của các FTA tới hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp

Nguồn: Khảo sát của VCCI năm 2022

Trong so sánh với kết quả các Khảo sát của VCCI năm 2020, có thể thấy trong đánh giá chủ quan của chính các doanh nghiệp, qua thời gian, hội nhập FTA đang mang lại các tác động ngày càng tích cực hơn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Cụ thể, tỷ lệ các doanh nghiệp cho rằng các FTA nói chung đã mang lại tác động tích cực (một chút hoặc đáng kể) cho hoạt động kinh doanh của mình đã tăng từ 46,8% trong Khảo sát năm 2020 lên tới 85,8% trong Khảo sát năm 2022. Tất nhiên, thời điểm Khảo sát có thể ảnh hưởng nhất định tới cảm nhận và đánh giá của doanh nghiệp (trong bối cảnh COVID-19 đang diễn biến phức tạp tại thời điểm năm 2020, đánh giá của doanh nghiệp có thể sẽ ít lạc quan hơn so với hiện tại, khi dịch đã được kiểm soát khá tốt và nền kinh tế phát triển trở lại). Tuy vậy, ở một chiều lập luận khác, cũng có thể là doanh nghiệp đã dần nhận thấy được tác động rõ nét, tích cực của các FTA trong so sánh với các yếu tố hỗ trợ kinh doanh khác vốn suy giảm/đảo chiều trong bối cảnh dịch bệnh.

Cùng với đó, tỷ lệ các doanh nghiệp phải chịu các tác động tiêu cực từ các FTA cũng giảm từ 3,8% theo Khảo sát năm 2020 xuống chỉ còn 1,5% năm 2022. Số các doanh nghiệp đứng ngoài các tác động của FTA hoặc vừa được lợi nhưng cũng chịu thiệt hại tương ứng từ các FTA giảm từ gần phân nửa các doanh nghiệp (49,5%) xuống chỉ còn một số ít (12,7%).

Hình - Đánh giá của doanh nghiệp về tác động của các FTA với hoạt động kinh doanh

Nguồn: Khảo sát của VCCI 2020, 2022

Nguồn: Trích dẫn Báo cáo “Việt Nam sau 02 năm thực thi Hiệp định EVFTA từ góc nhìn doanh nghiệp” – Trung tâm WTO và Hội nhập

Các bài khác