Vấn đề

Kế hoạch của Việt Nam

Thực tế thực thi tại Việt Nam

Đánh giá

1.Thời gian ban hành

Quyết định của Chính phủ: 1/2019.

Quyết định của Bộ Công Thương: Quý III/2019.

Ban hành ngày 30/9/2019

Có hiệu lực ngày 14/11/2019, không có quy định hồi tố

Ban hành chậm so với Kế hoạch Chính phủ, đúng tiến độ theo Kế hoạch của Bộ Công Thương.

Không vi phạm yêu cầu của CPTPP về thời điểm hiệu lực do việc thực hiện các biện pháp tự vệ đặc biệt đối với hàng hóa từ các đối tác CPTPP là quyền của Việt Nam, không phải nghĩa vụ.

Từ góc độ lợi ích của doanh nghiệp Việt Nam:

• Về lý thuyết thì việc ban hành chậm có thể ảnh hưởng tới quyền lợi của doanh nghiệp nội địa nếu họ có nhu cầu sử dụng công cụ này trước ngày Thông tư có hiệu lực (tuy nhiên theo cam kết CPTPP thì các biện pháp tự vệ đặc biệt chỉ có thể được thực hiện sau khi Hiệp định có hiệu lực ít nhất 6 tháng, tức là phải từ 14/7/2019 mới có thể sử dụng);
• Về thực tế, việc sử dụng công cụ này trong thời gian đầu của Hiệp định là không khả thi, do thực tế không ghi nhận tình trạng gia tăng ồ ạt hàng nhập khẩu do Hiệp định (thiếu điều kiện cần để sử dụng công cụ).

2.Cách thức nội luật hóa

Quyết định của Chính phủ, BTC: Xây dựng văn bản mới.

Soạn thảo và ban hành 01 văn bản riêng về các vấn đề liên quan tới biện pháp tự vệ đặc biệt theo CPTPP

Việc xây dựng một văn bản riêng trong trường hợp này là phù hợp bởi:

• Đây là các quy định riêng, chỉ áp dụng cho biện pháp tự vệ đặc biệt với hàng hóa từ CPTPP (không chung với các FTA khác) và
• Các quy định này tương đối cụ thể, liên quan tới nhiều khía cạnh (do đó không thích hợp để bổ sung quy định vào pháp luật chung về phòng vệ thương mại).

3.Quá trình soạn thảo

Quyết định của Bộ Công Thương: Không đề cập tới quy trình.

Thông tư được soạn thảo theo quy trình thông thường, có công bố Dự thảo trên website của Bộ Công Thương để lấy ý kiến doanh nghiệp (dự thảo 8/2019).

Quá trình soạn thảo được thực hiện phù hợp với kế hoạch của Bộ Công Thương.

Dự thảo được gửi lấy ý kiến VCCI.

Dự thảo được đăng tải trên website của Bộ Công Thương, Hồ sơ đăng tải lấy ý kiến có cả Dự thảo và Tờ trình.

4.Nội dung và Thực thi

Quyết định của Bộ Công Thương: Văn bản hướng dẫn về phòng vệ thương mại.

Thông tư gồm 03 phần nội dung chính:

• Các quy định chung;
• Các quy định về biện pháp tự vệ chuyển tiếp;
• Các quy định về biện pháp khẩn cấp đối với hàng dệt may.

Đối với các vấn đề về quy trình, thủ tục, cách thức áp dụng biện pháp tự vệ chuyển tiếp mà cam kết CPTPP không đề cập (không có yêu cầu riêng), Thông tư dẫn chiếu tới các văn bản chung về điều tra và áp dụng biện pháp tự vệ toàn cầu (theo WTO).

Ưu điểm

Quy định rõ các nội dung theo cam kết, với ngôn ngữ pháp lý thích hợp.

Thực tế chưa có vụ việc liên quan, do đó chưa đánh giá được ở góc độ thực thi.