FTA

CPTPP và Hoạt động XDPL: Hàm ý chính sách về quá trình thi hành các quy định “nội luật hóa” cam kết

17/11/2021    24

Hoạt động XDPL thực thi cam kết FTA không dừng lại ở việc ban hành VBQPPL liên quan mà vẫn còn kéo dài suốt quá trình thực hiện các văn bản này, bởi việc ban hành văn bản không phải mục tiêu cuối cùng của hoạt động, mà là việc cam kết phải được thực thi trên thực tế.

Do đó, bảo đảm quá trình thực thi được triển khai thuận lợi, tuân thủ đúng cam kết và mang lại hiệu quả tốt nhất có thể cho các chủ thể liên quan là điều rất quan trọng. Để thực hiện được yêu cầu này thì quá trình triển khai thực hiện các quy định “nội luật hóa” cam kết cần chú ý:

  • Cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền (thường cũng là cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản) cần thiết lập đầu mối hướng dẫn thực hiện, giải quyết các vướng mắc trong quá trình thực thi các quy định liên quan;
  • Cơ quan này cũng cần thường xuyên theo dõi tình hình, tập hợp và các phản ánh, kịp thời chỉnh lý bất cập trong giải thích, áp dụng các quy định;
  • Cơ quan soạn thảo và các doanh nghiệp cần thường xuyên, định kỳ trao đổi thông tin, tổng kết, đánh giá hiệu quả thực hiện trên thực tế các cam kết CPTPP, từ đó có động thái sửa đổi, bổ sung các VBQPPL thực thi đã ban hành nếu cần thiết.

Cũng liên quan tới vấn đề này, đối với các VBQPPL thực thi CPTPP đã ban hành trong giai đoạn 2019-2020, các kết quả rà soát như trình bày trong Báo cáo này, đặc biệt phần liên quan tới chất lượng các VBQPPL cần được xem là những chỉ dấu để các cơ quan có thẩm quyền xem xét và thực hiện các điều chỉnh thích hợp (cả về quy định trong văn bản cũng như cách thức thực thi) để bảo đảm thực thi cam kết một cách đầy đủ, chính xác, hiệu quả, hợp lý và có lợi nhất cho doanh nghiệp.

Cuối cùng, cần chú ý rằng các hoạt động XDPL thực thi CPTPP hay các FTA hiện tại mới chỉ dừng lại ở các mục tiêu bảo đảm tính tương thích hay tổ chức thực thi trên thực tế các cam kết CPTPP. Cách tiếp cận này là phù hợp trong giai đoạn đầu, khi Việt Nam mới thực thi Hiệp định, với nhiều nhiệm vụ XDPL phải hoàn thành theo cam kết. Tuy nhiên, khi các công việc này cơ bản hoàn tất, hoạt động XDPL gắn với CPTPP và các FTA cần tính tới các mục tiêu thực chất hơn với Việt Nam.

Cụ thể, trong quá trình thực thi CPTPP và các FTA, các cơ quan Nhà nước và doanh nghiệp cần rà soát để nhận diện các yêu cầu điều chỉnh về pháp luật cần thiết để gỡ bỏ những vướng mắc, tạo điều kiện hỗ trợ hiệu quả cho các doanh nghiệp và chủ thể kinh doanh khi áp dụng, tận dụng các cam kết FTA. Nói cách khác, cần tính tới các hoạt động XDPL không chỉ giới hạn ở việc thực thi cam kết mà cần vượt lên trên yêu cầu cam kết, vì chính nhu cầu nội tại của Việt Nam và để hỗ trợ tốt nhất cho việc tận dụng hiệu quả các cam kết FTA của nền kinh tế và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Nói cho cùng, hoạt động XDPL thực thi các FTA phải là các hoạt động nhằm tạo ra khung khổ pháp lý phù hợp và hiệu quả nhất để Việt Nam hiện thực hóa các cơ hội từ các FTA này.

Nguồn: Trích dẫn Báo cáo nghiên cứu “Hoạt động xây dựng pháp luật thực thi CPTPP – Đánh giá hiệu quả thực hiện và Hàm ý chính sách” – Trung tâm WTO và Hội nhập

Các bài khác