CPTPP yêu cầu áp dụng cơ chế tự chứng nhận xuất xứ, trong đó các chủ thể được tự chứng nhận xuất xứ bao gồm cả nhà nhập khẩu, nhà xuất khẩu và nhà sản xuất.

Đây là một cơ chế chứng nhận xuất xứ rất mới đối với Việt Nam, bởi hiện tại các doanh nghiệp Việt Nam vẫn phải xin chứng nhận xuất xứ theo các FTA tại các đơn vị có thẩm quyền của Bộ Công Thương. Và, Việt Nam mới chỉ đang bắt đầu đưa vào thí điểm một số trường hợp tự chứng nhận xuất xứ theo FTA ASEAN (ATIGA).

Cơ chế này cũng mở rộng hơn so với cơ chế tự chứng nhận xuất xứ hiện đang phổ biến ở Hoa Kỳ (chỉ nhà nhập khẩu được tự chứng nhận xuất xứ), hay cơ chế tự chứng nhận xuất xứ của EU (chỉ nhà xuất khẩu tự chứng nhận xuất xứ).

Cơ chế tự chứng nhận xuất xứ của CPTPP được đánh giá là một cơ chế linh hoạt và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong quá trình sản xuất, xuất nhập khẩu hàng hóa. Tất nhiên, các nước có quyền quy định về các điều kiện, quy trình, thủ tục để các nhà xuất khẩu, nhà nhập khẩu, nhà sản xuất tự chứng nhận xuất xứ.

Tuy nhiên, CPTPP có lộ trình chung và Việt Nam có bảo lưu riêng về việc áp dụng cơ chế tự chứng nhận xuất xứ trong CPTPP, cụ thể:

-    Đối với hàng nhập khẩu, Việt Nam được phép chưa áp dụng hình thức nhà nhập khẩu tự chứng nhận xuất xứ trong vòng 5 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực.

Như vậy, đối với hàng hóa Canada nhập khẩu vào Việt Nam thì sau tối đa 5 năm kể từ khi CPTPP có hiệu lực, các nhà nhập khẩu của Việt Nam được phép tự chứng nhận đối với hàng hóa nhập khẩu từ Canada. Tuy nhiên, ngay từ khi Hiệp định có hiệu lực, Việt Nam phải chấp nhận các chứng nhận xuất xứ do các nhà sản xuất, xuất khẩu Canada tự phát hành.

-    Đối với hàng xuất khẩu, trong vòng 5 năm kể từ ngày Hiệp định có hiệu lực (và có thể gia hạn thêm 5 năm nữa), các nước (trong đó có Việt Nam) có thể áp dụng song song hai hình thức cấp giấy chứng nhận xuất xứ: (i) Cơ chế chứng nhận xuất xứ truyền thống (chứng nhận xuất xứ được phát hành bởi một cơ quan có thẩm quyền cấp - tức là vẫn như quy trình cấp chứng nhận xuất xứ hiện tại của Việt Nam), hoặc (ii) Nhà xuất khẩu tự chứng nhận xuất xứ.

Nguồn: Trích dẫn "Sổ tay doanh nghiệp: Tận dụng CPTPP để xuất nhập khẩu hàng hóa
giữa Việt Nam & Canada" - Trung tâm WTO và Hội nhập

• Doanh nghiệp dệt may tận dụng ưu đãi thuế quan từ CPTPP khi xuất khẩu sang Canada
• CPTPP và Thị trường Canada: Các đối thủ cạnh tranh chính của hàng hóa Việt Nam tại Canada
• CPTPP và Thị trường Canada: Quy trình và thủ tục nhập khẩu hàng hóa vào Canada
• CPTPP và Thị trường Canada: Cơ hội từ CPTPP cho xuất khẩu của Việt Nam ở thị trường Canada
• CPTPP và Thị trường Canada: Tình hình xuất khẩu của Việt Nam sang Canada