Tùy thuộc vào loại hàng hóa cụ thể, các nghĩa vụ CBAM có thể áp dụng không chỉ với phát thải khí CO₂ mà còn các khí khác, không chỉ với phát thải trực tiếp mà có thể cả phát thải gián tiếp.

Về cách thức phát thải, EU quy định 02 nhóm hàng hóa CBAM:

• Nhóm các hàng hóa CBAM chỉ tính phát thải trực tiếp

Đối với nhóm này, các nghĩa vụ CBAM chỉ áp dụng đối với việc phát thải khí nhà kính trực tiếp trong quá trình sản xuất hàng hóa.

Danh sách hàng hóa CBAM thuộc nhóm này được nêu tại Phụ lục II - Quy định 2023/956.

• Nhóm các hàng hóa CBAM tính cả phát thải trực tiếp và gián tiếp

Đối với nhóm hàng hóa này, nghĩa vụ CBAM áp dụng đối với việc phát thải khí nhà kính của hàng hóa trong cả trường hợp phát thải trực tiếp và gián tiếp.

Hàng hóa CBAM thuộc nhóm này là những hàng hóa được nêu tại Phụ lục I - Quy định 2023/956 (sau khi đã loại trừ Danh sách hàng hóa được nêu tại Phụ lục II của quy định).

Danh sách hàng hóa CBAM (gồm cả trường hợp phải tính phát thải trực tiếp và gián tiếp, và trường hợp chỉ tính phát thải trực tiếp) được nêu tại Phụ lục I – Quy định 2023/956.

Chú ý: Trong giai đoạn chuyển tiếp (2023-2025), để phục vụ mục tiêu giám sát tình hình, EU yêu cầu khai báo phát thải cả trực tiếp và gián tiếp đối với tất cả các hàng hóa CBAM (Phụ lục I).

Về loại khí phát thải, đối với từng loại hàng hóa CBAM cụ thể, EU xác định một/các loại khí nhà kính phát thải phải tuân thủ nghĩa vụ CBAM khác nhau, bao gồm các trường hợp:

• CBAM chỉ áp dụng với trường hợp khí phát thải là khí carbon dioxide (CO₂); hoặc
• CBAM áp dụng đối với phát thải khí CO₂ và khí Nitrous oxide (N₂O); hoặc
• CBAM áp dụng đối với phát thải khí CO₂ và khí Perfluorocarbons (PFCs).

Thường thì các sản phẩm trong cùng lĩnh vực (xi măng, sắt thép, nhôm, phân bón…) sẽ có cùng yêu cầu về loại khí thải, cách thức phát thải phải khai báo. Tuy nhiên vẫn có những trường hợp đặc thù, các sản phẩm trong cùng lĩnh vực nhưng có yêu cầu khai báo khác nhau.

Bảng - Tóm lược về loại khí thải, cách thức phát thải cần khai báo CBAM theo loại hàng hóa

Nguồn: TTWTO-VCCI cập nhật từ “Hỏi-đáp về CBAM” của Ủy ban châu Âu

Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI

Các tài liệu tham khảo được đính kèm dưới đây:

• “Hỏi-đáp về CBAM” của Ủy ban châu Âu
• Quy định 2023/956 của EU

• CBAM là gì?
• Tại sao EU lại áp dụng CBAM?
• CBAM được quy định ở đâu?
• Lộ trình thực hiện CBAM?
• Phạm vi áp dụng của CBAM?