Các nhà phân tích và kinh tế cho biết Hiệp định Đối tác Kinh tế Hợp tác Khu vực (RCEP) khó có thể mang lại lợi ích đáng kể ngay lập tức cho các nước thành viên đang phát triển về mặt lưu chuyển hàng hóa và dịch vụ hoặc đầu tư cơ sở hạ tầng lớn.
Các chuyên gia nói với Diễn đàn Thị trường Toàn cầu của Reuters rằng hiệp định này cần phải được tất cả các quốc gia phê chuẩn. Việc này có thể mất thời gian và có mức cắt giảm thuế quan khác nhau đối với mỗi quốc gia và sản phẩm.
Điều đó có nghĩa là các nước sử dụng nhiều lao động có thể nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu, đặc biệt là trong thời kỳ đại dịch, trong thời gian ngắn.
RCEP được coi là một giải pháp thay thế được Trung Quốc hậu thuẫn cho Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) do Hoa Kỳ lãnh đạo.
Kate Lappin, thư ký khu vực Châu Á Thái Bình Dương của Public Services International cho biết, hiệp ước này không có điều khoản nào nhằm cải thiện quyền lao động ở các quốc gia thành viên, vốn đã trở nên trầm trọng hơn do đại dịch COVID-19 để biện minh cho việc cắt giảm tiền lương và điều kiện chính thức.
Lappin cho biết: “Thỏa thuận này có thể không tốt cho chính phủ và người lao động nhưng vẫn mang lại lợi nhuận cho các nhà đầu tư nước ngoài”.
Lappin cho biết bà kỳ vọng RCEP sẽ mang lại lợi ích cho các quốc gia có chính sách công nghiệp phát triển - cụ thể là Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Australia, cùng với New Zealand về sản phẩm nông nghiệp - hỗ trợ tăng trưởng các ngành công nghiệp có giá trị cao hơn.
Aidan Yao, chuyên gia kinh tế cấp cao về châu Á mới nổi tại AXA Investment Managers, cho biết điều tích cực về lâu dài có thể sẽ là các doanh nghiệp xây dựng mạng lưới chuỗi cung ứng trong khu vực.
“(RCEP) giúp hài hòa các quy tắc xuất xứ khi giao dịch trong khu vực... miễn là đầu vào của sản phẩm được nhập khẩu từ các thành viên RCEP, sản phẩm đó sẽ (đủ điều kiện) để được miễn thuế,” Yao nói.
Dựa trên điều này, Yao dự đoán Việt Nam, Indonesia và Malaysia sẽ được hưởng lợi nhiều nhất trong dài hạn.
LỢI THẾ TRUNG QUỐC
Dấu ấn toàn cầu rộng lớn của Trung Quốc trong công nghệ và dịch vụ kỹ thuật số cùng với chiến lược “Sản xuất tại Trung Quốc 2025”, ưu tiên 10 lĩnh vực chính bao gồm robot, hàng không vũ trụ và ô tô năng lượng sạch, có thể sẽ giúp nước này tận dụng được các chuỗi cung ứng đang thay đổi này.
Joanna Konings, chuyên gia kinh tế thương mại quốc tế cấp cao tại ING, cho biết chiến lược “Made in China 2025” đang hỗ trợ hoạt động sản xuất của Trung Quốc nâng cao chuỗi giá trị, đồng thời duy trì hoạt động có giá trị gia tăng thấp thông qua tự động hóa.
Chris Rogers, nhà phân tích nghiên cứu tại đơn vị Panjiva của S&P Global Market Intelligence, cho biết hiệp định RCEP giúp các công ty Trung Quốc dễ dàng điều hành chuỗi cung ứng khu vực hiệu quả hơn.
Đổi lại, các nước ASEAN được tiếp cận tốt hơn với Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản, và do đó, “chính trị và kinh tế rất cân bằng”, Rogers nói.
Rogers cho biết ông không mong đợi RCEP sẽ tạo điều kiện cho sự gia tăng lớn về đầu tư cơ sở hạ tầng mà là sự đầu tư của doanh nghiệp nhiều hơn vào chuỗi cung ứng.
Deborah Elms, người sáng lập và giám đốc điều hành tại Trung tâm Thương mại Châu Á, cho biết bà lo ngại RCEP không cung cấp sự bảo vệ đầu tư chống lại sự sung công của chính phủ.
Bà nói: “Với quy mô của nhiều dự án cơ sở hạ tầng, đây có thể là một vấn đề đối với nhiều công ty”.
Theo Reuters
