Tiến trình xây dựng Cơ chế CBAM của Vương quốc Anh?

Để tìm giải pháp khả thi nhằm ứng phó với tình trạng rò rỉ carbon, sau một thời gian nghiên cứu, Chính phủ Anh đã bước đầu dự kiến một số biện pháp, bao gồm CBAM, các tiêu chuẩn xanh đối với sản phẩm và các biện pháp chính sách khác hướng tới việc tạo điều kiện thuận lợi để mở rộng thị trường cho các sản phẩm có mức phát thải carbon thấp cũng như thúc đẩy minh bạch hóa về tình trạng phát thải.

Trong khoảng thời gian từ 30/03/2023 đến 22/06/2023, Chính phủ Anh đã tiến hành cuộc tham vấn chính sách trong nội bộ Chính phủ và với các tầng lớp nhân dân ở Anh về các biện pháp dự kiến này. Cuộc tham vấn có tên “Giải pháp xử lý nguy cơ rò rỉ carbon để thúc đẩy quá trình giảm phát thải carbon” (Addressing carbon leakage risk to support decarbonisation).

Sau khi kết thúc tham vấn, trên cơ sở phân tích hơn 160 ý kiến phản hồi từ nhiều nhóm lợi ích trong nước, ngày 18/12/2023, chính phủ Anh đã công bố ra các kết luận sơ bộ về cuộc tham vấn, và kế hoạch xây dựng chi tiết cơ chế CBAM để áp dụng tại Vương quốc Anh từ năm 2027.

Quan điểm về CBAM ở Vương quốc Anh

Kết quả tham vấn về các giải pháp ứng phó với rò rỉ carbon của chính phủ Anh cho thấy đa số các nhóm liên quan ở Anh ủng hộ các hành động tích cực để ngăn chặn hiện tượng rò rỉ carbon của Chính phủ cả trong nội địa và trên phạm vi quốc tế. Trên cơ sở này chính phủ Anh đã ra quyết định về hành động tiếp theo, trong đó có CBAM.

Sau khi quyết định này được công bố, nhiều đại diện chung của cộng đồng doanh nghiệp ủng hộ bước đi này của chính phủ Anh. Ví dụ, Phòng Thương mại Anh đánh giá quyết định này của chính phủ Anh là nhân tố thực tế quan trọng và hợp lý để giảm phát thải carbon trong nền kinh tế Anh cũng như ứng phó với tình trạng phát thải carbon trên toàn cầu. Các nhóm, tổ chức độc lập về biến đổi khí hậu cũng ủng hộ kế hoạch này của chính phủ Anh.

Tuy nhiên, cũng có một số ý kiến phản đối, trong đó có Đảng lao động Anh (mà hậu thuẫn là ngành thép của nước này) hay Đảng Dân chủ Tự do (với đề xuất cần tìm giải pháp để bảo vệ doanh nghiệp Anh trước các biện pháp cạnh tranh không lành mạnh của EU từ CBAM EU thay vì áp dụng CBAM tương tự như EU).

Cũng có một số ý kiến quan ngại rằng việc áp dụng CBAM ở Anh sẽ dẫn tới các gánh nặng hành chính lên các nhà nhập khẩu Anh hay nguy cơ đổi hướng thương mại (nhà nhập khẩu chuyển sang nhập khẩu hàng hóa tương đương nhưng không thuộc diện điều chỉnh của CBAM khi có thể), và rốt cuộc người tiêu dùng Anh sẽ phải gánh tất cả các chi phí tăng thêm này.

Từ tháng 3/2024, Chính phủ Anh tiếp tục lấy ý kiến tham vấn về mô hình vận hành cụ thể hơn của CBAM và về phạm vi các hàng hóa cụ thể thuộc đối tượng điều chỉnh của cơ chế này.

Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI