Khai mạc Hội nghị bộ trưởng các nước tham gia đàm phán TPP
29/07/2015 7(TBKTSG Online) - Bộ trưởng thương mại các nước tham gia đàm phán Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) ngày 28-7 giờ địa phương (sáng ngày 29-7 giờ VN) bắt đầu vòng đàm phán mới tại Hawaii (Mỹ). Đây được coi là cơ hội cuối cùng để 12 nước đạt thỏa thuận trong năm nay, trước khi nước Mỹ chính thức bước vào mùa bầu cử năm 2016.
Vòng đàm phán 4 ngày (từ ngày 28-7 đến ngày 31-7) dự kiến sẽ tập trung vào những vấn đề khó khăn còn tồn tại giữa các nước như quy định về quyền sở hữu trí tuệ, hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước, các điều khoản về thị trường lao động và bảo vệ môi trường, giải quyết các tranh chấp...
Một trong những điểm nhấn quan trọng của vòng đàm phán lần này là liệu Mỹ và Nhật Bản - hai đối tác lớn nhất trong TPP - có thể khép lại các cuộc thương lượng về tiếp cận thị trường nông sản và ô tô hay không.
Theo Giáo sư Jeffrey Schott, thành viên cao cấp của Viện Kinh tế quốc tế Peterson trụ sở tại Washington, thỏa thuận giữa Mỹ và Nhật Bản là điều kiện cần thiết để đàm phán TPP có thể kết thúc vào cuối tháng này. Theo ông Schott, kể cả khi không đạt được thỏa thuận trong tuần này, những tiến triển trong đàm phán Mỹ-Nhật Bản sẽ thúc đẩy các đối tác tham gia đàm phán khác đẩy nhanh các cuộc thương lượng về vấn đề xâm nhập thị trường và ban hành luật.
Hy vọng hoàn tất thỏa thuận trong năm nay gia tăng sau khi Quốc hội Mỹ thông qua dự luật TPA, trao quyền đàm phán nhanh cho Tổng thống Barack Obama vào cuối tháng trước. Theo đó, Nhà Trắng được toàn quyền đàm phán các thỏa thuận thương mại với các đối tác bên ngoài và Quốc hội Mỹ chỉ được quyền bỏ phiếu tán thành hoặc bác bỏ.
Phát biểu với báo giới, Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản Akira Amari nói cuộc đàm phán lần này đặc biệt quan trọng, quyết định "số phận" của TPP, đồng thời bày tỏ tin tưởng tất cả các nước sẽ tham gia đàm phán với quyết tâm cao để đây sẽ là cuộc đàm phán cuối cùng.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Thương mại Canada Ed Fast thận trọng hơn, cảnh báo vẫn còn nhiều việc khó khăn phải hoàn tất trước khi thỏa thuận được ký kết.
Việc không đạt được thỏa thuận trong tuần này sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch trình TPP lên Quốc hội Mỹ phê chuẩn trong năm nay, trước khi chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 chi phối chương trình nghị sự.
Một số nhà ngoại giao của các nước tham gia đàm phán TPP cũng hoài nghi liệu các nhà đàm phán và các bộ trưởng thương mại có thể đạt thỏa thuận chi tiết trước ngày 31-7 hay không. Một lựa chọn có thể xảy ra là các bên sẽ ký kết một thỏa thuận khung, sau đó sẽ tiến tới thỏa thuận chi tiết.
Đàm phán TPP được khởi động từ năm 2005, đến nay đã thu hút được 12 nước tham gia gồm Úc, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Mỹ và Việt Nam. Các nước này đang nỗ lực hướng tới việc ký kết thỏa thuận trong thời gian sớm nhất, sau khi bỏ lỡ hạn chót đặt ra cuối năm 2013. Theo ước tính, một khi được ký kết, TPP sẽ trở thành khu vực thương mại tự do với 800 triệu dân, chiếm gần 40% sản lượng kinh tế và 30% kim ngạch thương mại toàn cầu.
Nguồn: TBKTSG