Trong bối cảnh châu Á và châu Âu nỗ lực thúc đẩy hợp tác trong mọi lĩnh vực thì Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Liên minh châu Âu (EU) là hai đại diện cốt lõi được chú ý. ASEAN là thị trường đầy tiềm năng trong khi EU là đối tác ủng hộ tích cực trong lộ trình phát triển của ASEAN.

Đối tác quan trọng

Châu Âu và châu Á cần đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng thông qua tăng cường hợp tác, thương mại và thu hút đầu tư. Đó là tuyên bố của các bộ trưởng tài chính và đại diện 49 nước thành viên Diễn đàn Kinh tế Á - Âu (ASEM) và EU tham dự Hội nghị Bộ trưởng Tài chính lần thứ 11 của ASEM đang diễn ra tại thành phố Milan, Italia. Trong đó, quan hệ đối tác giữa EU và ASEAN được đánh giá là một trong những quan hệ quan trọng hàng đầu. Tổng kim ngạch thương mại song phương đạt 206 tỷ USD năm 2012 và 242,6 tỷ USD năm 2013.

Năm 2013, EU là nguồn cung cấp vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn nhất vào ASEAN và là đối tác thương mại lớn thứ hai của ASEAN. Theo số liệu được EU công bố thì ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ ba của EU bên ngoài châu Âu (sau Mỹ, Trung Quốc), với tổng kim ngạch thương mại hàng hóa và dịch vụ trong năm 2011 đạt gần 270 tỷ USD. Theo số liệu của ASEAN, EU hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của ASEAN, sau Trung Quốc nhưng là nguồn FDI lớn nhất vào ASEAN. Tháng 9-2013, EU và Singapore tiến hành ký tắt Hiệp định Thương mại tự do (FTA) EU - Singapore sau khi kết thúc các cuộc đàm phán song phương vào tháng 12-2012. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán về bảo hộ đầu tư vẫn đang được tiến hành.

Đánh giá về Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao EU - ASEAN lần thứ 20, diễn ra ở Bỉ tháng 7 vừa qua, Đại sứ EU tại Singapore, ông Michael Pulch, nhận định một quan hệ đối tác mạnh mẽ có ý nghĩa chiến lược đối với cả hai khu vực. Financial Times dẫn lời các chuyên gia hàng đầu của EU cho rằng, dù có đến 60% giao dịch thương mại của EU đi qua biển Đông nhưng sự hiện diện của liên minh này ở Đông Nam Á chưa thực sự như kỳ vọng. Việc thúc đẩy quan hệ cũng như sự hiện diện của EU tại các quốc gia thành viên ASEAN không chỉ bảo vệ lợi ích kinh tế của EU mà còn nâng tầm EU ở một khu vực chiến lược quan trọng ở châu Á. Nhất là trong bối cảnh căng thẳng trên biển Đông có thể gây trở ngại đối với nhiều hoạt động giao thương của châu Âu.

Phát triển trong tương lai

Tại buổi lễ kỷ niệm Ngày ASEAN vừa được tổ chức tại London, Anh, Tổng Thư ký ASEAN Lê Lương Minh đã khẳng định EU là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của ASEAN. Trong 30 năm qua, các mối quan hệ đối thoại ASEAN - EU đã mở rộng bao trùm mọi lĩnh vực từ chính trị - an ninh, kinh tế, thương mại, đầu tư, văn hóa - xã hội cho tới hợp tác - phát triển. EU luôn là nguồn ủng hộ mạnh mẽ các nỗ lực xây dựng Cộng đồng ASEAN, là một trong những bên tham gia quan trọng và tích cực nhất vào Diễn đàn khu vực ASEAN và ủng hộ mạnh mẽ vai trò trung tâm của ASEAN trong các cơ chế khu vực. 

Trong lĩnh vực kinh tế, hai bên phấn đấu tăng thương mại hai chiều, nhất trí việc sớm nối lại đàm phán FTA giữa ASEAN - EU sau năm 2015, gia tăng kết nối về cả hàng không, hàng hải, đường bộ, và phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa. Hai bên cũng nhất trí tham vấn kinh tế thường xuyên cấp bộ trưởng kinh tế ASEAN và EU, tích cực nghiên cứu và triển khai các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả thực hiện Kế hoạch hành động thương mại và đầu tư 2013 - 2014. EU hiện đang tiến hành đàm phán FTA với Malaysia, Việt Nam và Thái Lan. EU cũng luôn sẵn sàng đàm phán với các đối tác trong khu vực và hy vọng sớm có thể hoàn tất các hiệp định này bằng một hiệp định thương mại liên khu vực.

Nguồn: Sài Gòn Giải Phóng

• Mỹ sẽ công bố thỏa thuận thương mại với các nước trong tháng tới
• Xuất khẩu chính ngạch ớt, chanh leo sang Trung Quốc: Cơ hội và thách thức
• EU cân nhắc áp thuế đối với 100 tỷ euro hàng hóa Mỹ
• Ai Cập – Điểm đến mới giữa căng thẳng thương mại
• Trung Quốc trở thành thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam