Tăng thuế CBPG cá tra Việt Nam: Người nuôi cá da trơn Mỹ không được hưởng lợi
29/03/2013 39Mới đây, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã ra quyết định cuối cùng của đợt xem xét hành chính lần thứ 8 thuế chống bán phá giá (CBPG) đối với cá tra Việt Nam. Theo đó, mức thuế đối với một số DN XK của Việt Nam tăng từ 3 xen/kg lên 77 xen/kg.
Sở dĩ thuế tăng là do DOC đột ngột chọn Indonesia thay cho Bangladesh làm nước thay thế để tính giá cá tra NK từ Việt Nam.
Hiệp hội Các nhà nuôi cá nheo Mỹ (CFA) được sự ủng hộ của một số nghị sỹ trong Quốc hội Mỹ đại diện cho các bang ven vịnh Mexico đã gây sức ép khiến DOC đánh thuế cao để trừng phạt các nhà XK Việt Nam.
Lý do đầu tiên nhóm này đưa ra là diện tích nuôi cá da trơn nội địa của Mỹ giảm mạnh từ 164.000 acre năm 2007 còn 83.020 acre năm 2012 (1 acre = 0,4047 ha). Trong khi nguyên nhân thực sự là do giá ngô và đậu tương tăng kỷ lục nên người nuôi chuyển sang trồng các loại hoa màu này để thu lời cao hơn.
Chính một công ty của Mỹ cũng từng sử dụng lý do này để giải thích với người tiêu dùng: “Việc giảm mạnh diện tích nuôi cá da trơn có thể do người nuôi chuyển sang trồng cây hoa màu có giá trị cao hơn như đậu tương và ngô. Đây là điều bình thường trong một nền kinh tế tự do khi các loài thay thế hoặc hoa màu được giá hơn.”
Công ty này còn phân tích nguyên nhân giá cá da trơn tăng cao so với các loài thay thế: “Việc ngành cá da trơn nội địa đẩy giá tăng lên 4 USD/pao năm 2011 chính là nguyên nhân khiến người tiêu dùng quay sang các nguồn thay thế, không chỉ từ các nhà sản xuất cá tra mà còn từ các nhà sản xuất các loài cá thịt trắng như cá tuyết, cá haddock, cá bơn, cũng như cá rô phi nuôi.”
Cách đây vài năm, các nhà sản xuất cá da trơn đã thành công khi ngăn chặn Việt Nam bán cá tra dưới tên “catfish” đồng thời tiếp tục bôi nhọ chất lượng cá tra philê. Tuy nhiên, cá tra lại trở nên cuốn hút hơn với người tiêu dùng Mỹ và được đánh giá là thơm ngon hơn cá da trơn. Các sản phẩm cá thịt trắng cũng có giá trị cao hơn cá da trơn nội địa, khiến giá cá da trơn giảm mạnh.
Do đó, thay vì tạo ra sản phẩm cuốn hút và có khả năng cạnh tranh, ngành cá da trơn Mỹ quyết định giải quyết khó khăn về kinh tế bằng biện pháp chính trị.
Một tuần trước khi DOC đưa ra kết quả cuối cùng, nhóm người ủng hộ cá da trơn Mỹ trong Quốc hội đã có cuộc gặp với Thứ trưởng DOC và đã tiết lộ kết quả trong nội bộ trước khi được chính thức công bố.
Trước quyết định này của DOC, Việt Nam đã có phản ứng mạnh mẽ. Trước tiên, Việt Nam có thể khởi kiện Mỹ về kết quả này. DOC sẽ phải chứng minh cho lý do thay đổi nước thay thế trong khi đã sử dụng Bangladesh trong suốt 8 năm.
Theo ông Đào Trần Nhân, Trưởng đại diện Thương vụ Việt Nam tại Mỹ, quyết định của DOC chịu nhiều tác động từ nhóm người nuôi và chế biến cá da trơn Mỹ, đặc biệt là CFA. Nhóm này đã vận động DOC chọn Indonesia thay Bangladesh để tính thuế. Các DN cá tra Việt Nam và các luật sư cần tập hợp đủ bằng chứng trước khi Mỹ công bố kết quả sơ bộ đợt xem xét hành chính lần thứ 9 được dự kiến vào tháng 9/2013 và kết quả cuối cùng vào 3/2014.
Mỹ đang có nhu cầu NK nhiều cá tra philê đông lạnh. Một số nhà NK và phân phối của Mỹ cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi vì bị tăng chi phí cho sản phẩm NK trong giai đoạn từ 1/8/2011 đến 31/7/2012, dẫn đến tình trạng chính các nhà NK và phân phối Mỹ bị mất việc làm vì sẽ có chuyện các DN Việt Nam tự lập văn phòng và làm luôn vai trò của nhà NK.
Thứ hai, tình hình này có thể mở ra cơ hội tại thị trường Mỹ cho các loài cá thịt trắng khác như cá rô phi, cá tuyết và cá minh thái, nhất là khi nguồn cung cá tuyết đang tăng mạnh. Người nuôi cá da trơn Mỹ cũng không được ích lợi gì vì không thể ép người tiêu dùng trả giá cao cho sản phẩm trong khi có nhiều sự cạnh tranh và các sản phẩm thay thế khác trên thị trường.
Thật buồn khi chứng kiến giá cả trên thị trường Mỹ có thể bị tác động bởi các nhà chính trị không tôn trọng cơ chế vận hành của thị trường tự do.
Nguồn: http://www.vasep.com.vn
- Tổng thống Trump tiết lộ động thái mới giúp 'hàn gắn' quan hệ thương mại với Trung Quốc
- Ông Trump áp thuế 100% với phim sản xuất ngoài nước Mỹ do điện ảnh "suy yếu"
- EC lùi thời gian thanh tra “thẻ vàng” IUU đến cuối năm
- Thuế phụ tùng ô tô của Mỹ có hiệu lực, các nhà sản xuất xe lo lắng
- Các công ty Canada chuyển hướng tìm kiếm sang thị trường Việt Nam