Tin tức

Bế tắc trong Thỏa thuận khai thác cá ngừ

12/02/2012    22

Các quốc đảo Thái Bình Dương (PIPs) và Mỹ sẽ tiến hành một vòng đàm phán khác vào ngày 12/1/2013 để tìm tiếng nói chung về Thỏa thuận khai thác cá ngừ kế tiếp ở vùng biển của PIPs do Mỹ phản đối đề xuất của PIPs.

Đây sẽ là vòng đàm phán lần 5 sau vòng đàm phán lần 4 diễn ra ở Nadi, Fiji vào tháng 11/2011 và kết thúc trong bế tắc. Thỏa thuận hiện hành sẽ hết hạn vào tháng 5/2012 sau khi Papua Niu Ghinê đưa ra thông báo rút lui theo Điều 12 của Thỏa thuận.

Đoàn đại biểu Mỹ đã phát biểu thành công tại vòng đàm phán ở Nadi khi trình bày về tính nghiêm trọng của vấn đề. Dẫn đầu đoàn là ông James Loi, quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ, phụ trách các vấn đề ngoại giao Đông Á và Thái Bình Dương.

Theo Thỏa thuận hiện hành, Bộ Ngoại giao Mỹ phải chi 18 triệu USD để được khai thác cá ngừ ở khu vực PIPs, cộng với 3 triệu USD chênh lệch giá cả thị trường cho PIPs, gồm cả các đảo mà đội tàu của Mỹ không tham gia khai thác.

Đề xuất của PIPs

Theo đề xuất của PIPs tại vòng đàm phán lần 4, đội tàu của Mỹ có 6.000 ngày khai thác với chi phí 10.000 USD/ngày.

PIPs cũng muốn tất cả các tàu, bao gồm cả đội tàu khai thác của Mỹ phải tuân theo các luật lệ chủ quyền của mỗi vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) và tôn trọng các nguyên tắc khai thác của họ trong khi các luật này không được nhấn mạnh và đang mờ nhạt dần trong Thỏa thuận hiện hành.

Theo đề xuất này, 6.000 ngày khai thác sẽ bao gồm 5.500 ngày được sử dụng EEZ của các bên tham gia Thỏa thuận Nauru (PNA) và 500 ngày khai thác ở EEZ của các quốc đảo Thái Bình Dương không tham gia Thỏa thuận Nauru.

Đề xuất của Mỹ

Tuy nhiên, Mỹ đề xuất chỉ chi 45 triệu USD cho 9.000 ngày khai thác ở bất kỳ khu vực nào trong vùng đã thống nhất theo Thỏa thuận, nhưng PIPs không chấp thuận điều này.

PIPs phản hồi

Tiến sỹ Transform Aqorau của Ban Thư ký PNA cho biết, PIPs đã cân nhắc thỏa thuận của Mỹ trong các mối quan hệ nghề cá trong tương lai và những lợi ích của họ, nhất là trong bối cảnh giá trị tăng có ảnh hưởng trực tiếp tới nguồn lợi của họ.

Về mặt này, PIPs cho rằng có thể cần điều chỉnh một loạt các mối quan hệ nghề cá trong tương lai với Mỹ để đáp ứng các lợi ích khác nhau của các bên tham gia Thỏa thuận. Các điều chỉnh này tập trung thúc đẩy chế biến nội địa như yêu cầu nhập nguyên liệu để chế biến ở các nhà máy tại PIPs hoặc thúc đẩy các quyền ưu tiên về sản lượng khai thác theo Thỏa thuận, cùng với cải thiện hướng tiếp cận với thị trường Mỹ - điều sẽ có lợi trực tiếp cho các cơ sở chế biến. Mỹ đã cố gắng gạt sang một bên các điều chỉnh khác như vấn đề liên doanh và thương mại.

Có vẻ như sẽ có một quy trình tách biệt, theo đó PIPs sẽ thúc đẩy hướng tiếp cận đổi mới đối với các thị trường sản phẩm cá ngừ của Mỹ.

Mỹ không thể mong chờ được ưu tiên tiếp cận thủy sản của PIPs nếu Mỹ không đưa ra hướng tiếp cận công bằng với các thị trường của PIPs. Vì vậy lãnh đạo PIPs cần phải nâng giá trị kinh tế của nguồn lợi chủ yếu của họ lên mức cao hơn hiện nay.

Theo tiến sỹ Aqorau, lập trường của PIPs về các điều chỉnh sắp tới bao gồm:

• Điều chỉnh hướng tiếp cận thương mại đã đàm phán với ngành cá ngừ Mỹ để tạo cơ hội cho tàu khai thác của Mỹ

• Hỗ trợ của Mỹ và các điều chỉnh về hướng tiếp cận với ngành cá ngừ Mỹ sẽ không liên quan với nhau

• Hỗ trợ của Mỹ sẽ được phân bổ thích hợp giữa các quốc đảo Thái Bình Dương

• Không thỏa thuận tiếp về ngày khai thác của Mỹ, có thể thống nhất là 2.773 ngày và Mỹ có quyền mua thêm các ngày khai thác (thỏa thuận giữa nhiều bên) từ PIPs, số tiền thu được sẽ được chia đều cho tất cả các bên tham gia Thỏa thuận.

• Giá bán phải cao hơn giá trị ngày khai thác (thỏa thuận giữa 2 bên), hiện là 5.000 USD/ngày.

Một quan sát viên tại vòng đàm phán cho biết, lãnh đạo các bên sẽ không thể quyết định được số phận của nguồn lợi cá ngừ khu vực Thái Bình Dương.

Ngày khai thác được sử dụng ở các quốc gia PNA đã làm tăng giá trị nguồn lợi cho PIPs và nâng cao giá trị của nguồn lợi cá ngừ đang suy giảm. Trước đây, Mỹ đã khai thác vượt quá 240.000 tấn cá và thu về 440 triệu USD mỗi năm từ các sản phẩm cá ngừ thành phẩm.

PIPs và Mỹ đã tranh cãi căng thẳng tại vòng đàm phán kéo dài 4 ngày nhưng không đạt được thỏa thuận nào và vòng đàm phán lần 5 dự kiến diễn ra vào ngày 12/1/2013. Tất cả các bên đều rất mong chờ kết quả của vòng đàm phán lần tới.

Nguồn: http://www.vasep.com.vn

 

Các bài khác