Mặc dù các quy định hạn chế xuất khẩu bán dẫn mới của Mỹ nhắm vào Trung Quốc, nhưng sẽ liên quan tới cả một số quốc gia bị cáo buộc là bên thứ ba cung cấp chip cho Bắc Kinh.

Tăng thêm quy định về chất bán

Mỹ đang chuẩn bị các quy định sẽ hạn chế việc bán các chip AI tiên tiến ở một số khu vực trên thế giới nhằm hạn chế khả năng tiếp cận của Trung Quốc, theo Wall Street Journal.

Một nhóm quốc gia đồng minh thân cận của Mỹ sẽ không bị hạn chế, trong khi một nhóm khác sẽ phải đối mặt với giới hạn về số lượng chip có thể được đưa vào các trung tâm dữ liệu sử dụng cho AI.

Đợt hạn chế mới nhất có thể sẽ được công bố trong tháng 12, chỉ vài tuần trước khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức. Trong số các hạn chế, chính quyền Mỹ dự kiến sẽ áp đặt giới hạn đối với lô hàng chip AI đến một số quốc gia để sử dụng trong các cơ sở tính toán lớn, như khu vực Đông Nam Á và Trung Đông.

Các quy định này bao gồm các bộ xử lý tiên tiến được gọi là GPU (chip xử lý đồ họa), được sử dụng để đào tạo và vận hành các mô hình AI quy mô lớn. Cho tới nay, các công ty Trung Quốc vẫn bị cấm mua chip AI tiên tiến từ Mỹ nếu không có giấy phép từ Bộ Thương mại nước này.

Chặn đứng năng lực chip tiên tiến của Trung Quốc là một trong những điểm chung hiếm hoi giữa chính quyền Mỹ thời ông Biden và ông Trump. Trong một loạt các biện pháp từ năm 2022 và được cập nhật trong tháng này, chính quyền ông Biden tiếp tục siết chặt vấn đề này, với mục tiêu là ngăn chặn Trung Quốc sử dụng AI, chip tiên tiến nhất cũng như thiết bị sản xuất chip và công nghệ khác, để nâng cao khả năng quân sự và giám sát của mình.

Các quy định nhằm ngăn chặn khả năng tiếp cận của Trung Quốc đối với sức mạnh tính toán được đặt tại các quốc gia khác. Quy định này, có tiêu đề "Khung Kiểm Soát Xuất Khẩu cho Phát Tán AI", đã được trình lên Trung tâm Dịch vụ Thông tin Quy định vào đầu tuần trước.

Các quan chức Mỹ đang cân nhắc đặt kiểm soát đối với việc xuất khẩu các "trọng số" cần thiết cho các mô hình AI tiên tiến và đang cân nhắc thêm các hạn chế đặc biệt đối với Trung Quốc trong sản xuất chip, theo WSJ.

Chính quyền Mỹ gần đây đã thông báo cho các nhà sản xuất chip lớn bao gồm TSMC và Samsung Electronics về một số hạn chế. Theo đó, các công ty cần xin giấy phép để chuyển giao chip đến Trung Quốc được sản xuất bằng công nghệ tiên tiến hoặc đáp ứng các tiêu chí khác, như giới hạn về kích thước và số lượng transistor, hoặc bất kỳ khả năng nào cho thấy các chip được sử dụng để đào tạo mô hình AI.

Các quy định trước đó đã giới hạn việc vận chuyển GPU và chip nhớ tiên tiến đến Trung Quốc, nhưng các quy định mới làm rõ hơn cho các nhà sản xuất về những gì bị cấm.

Liên lụy tới Đông Nam Á và Trung Đông

Bất chấp những giới hạn xuất khẩu chip của Mỹ, Trung Quốc vẫn đạt được nhiều tiến bộ trong công nghệ tiên tiến – một điều khiến chính phủ Mỹ thất vọng. Việc phát hiện mạch lõi do TSMC sản xuất trong chip AI của Huawei gần đây cũng nhấn mạnh sự khó khăn trong việc cố gắng cô lập Trung Quốc khỏi những công nghệ thương mại tiên tiến nhất.

Theo WSJ, các quốc gia Đông Nam Á thường được coi là cửa hậu để Trung Quốc mua chip AI tiên tiến mà họ không thể trực tiếp lấy từ Mỹ.

Tờ báo Mỹ nói rằng có một thị trường không chính thức cho những chip này đã nổi lên ở các quốc gia như Singapore, với việc buôn lậu chip AI hàng đầu của Nvidia vào Trung Quốc qua các kênh như vận tải thông thường hoặc cá nhân mang theo qua hải quan. Ngoài ra, Trung Quốc được cho cũng thành lập các công ty con ở Đông Nam Á để tránh né sự kiểm soát của Mỹ và mua lại chip.

Trung Đông cũng là một mối quan tâm mới của Washington trong năm qua, với những quốc gia như UAE và Saudi Arabia đang đầu tư hàng tỷ USD để phát triển hệ sinh thái AI riêng của họ.

Tháng 1 năm nay, một ủy ban ở Hạ viện Mỹ đã gửi thư tới Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo bày tỏ lo ngại về G42, một công ty đa quốc gia ở Trung Đông. Ủy ban Mỹ lo ngại rằng với mối quan hệ của G42 và các thực thể Trung Quốc nằm trong danh sách đen, một số công nghệ tiên tiến của Mỹ có thể đã được chuyển giao sang Trung Quốc.

Vào tháng 7, các nhà lập pháp Mỹ đã kêu gọi điều tra khoản đầu tư 1,5 tỷ USD của Microsoft vào G42 do lo ngại tương tự.

Các quy định mới về chip sẽ thử thách mối quan hệ giữa Mỹ, Trung Đông và Đông Nam Á. Việc thiết lập giới hạn mua sắm và thiết lập giám sát mới từ chính phủ Mỹ có thể cản trở tham vọng của những quốc gia ở Đông Nam Á và Trung Đông trong việc phát triển thành trung tâm về AI và tính toán khác cho nền kinh tế tương lai.

Nguồn: Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp

• EU cấm BPA trong vật liệu tiếp xúc thực phẩm, đồ uống: Doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam ứng phó ra sao?
• Hỗ trợ doanh nghiệp phát triển trong nền kinh tế xanh
• Để hàng Việt ‘bám rễ’ thị trường Hoa Kỳ
• Phát triển KCN xanh, bền vững-Bảo đảm lợi nhuận lâu dài, giảm thiểu rủi ro môi trường và xã hội
• Cơ chế hợp tác kinh tế, thương mại Việt Nam - Mỹ phát huy hiệu quả trong năm 2024