Khi đường phục hồi của kinh tế thế giới còn chưa hoàn toàn vững chắc thì những “cơn gió ngược” lại xuất hiện.

Năm 2021 đã mang đến bốn thông tin, tốt xấu lẫn lộn. Những tin tức này lý giải cho triển vọng kinh tế toàn cầu bắt đầu sáng sủa hơn và sự thay đổi trong chiến lược từ ngăn chặn virus lây lan một cách nghiêm ngặt, sang chung sống với Covid-19.

Chung sống với Covid-19

Thông tin thứ nhất, thiệt hại dài hạn do Covid-19 gây ra dù không nhỏ, nhưng sẽ không lớn hơn so với cuộc khủng hoảng tài chính 2008-2009.

Đại dịch tấn công các nền kinh tế như một cú sốc bất ngờ, chứ không phải là kết quả của một vấn đề nền tảng phát sinh trong hệ thống cần phải được sửa chữa. Bởi vậy, việc nền kinh tế quay trở lại gần nhất có thể mức trước đại dịch là điều đáng mừng.

Thông tin thứ hai, các nền kinh tế tiên tiến có thể thích ứng tốt hơn nhiều với các hạn chế do đại dịch, ít nhất là so với khi xảy ra làn sóng lây nhiễm đầu tiên.

Chẳng hạn, nền kinh tế khu vực sử dụng đồng Euro (Eurozone) đã giảm 14,6% trong hai quý đầu năm 2020, nhưng chỉ giảm 0,9% trong sáu tháng sau khi làn sóng lây nhiễm thứ hai bùng phát.

Đối với các nền kinh tế mạnh, chính sự vững vàng đã cho phép các chính phủ áp đặt các biện pháp hạn chế mà không quá lo sợ thiệt hại kinh tế như khi đại dịch Covid-19 mới xảy ra.

Vaccine có hiệu quả là thông tin tích cực thứ ba đối với sức khỏe của nền kinh tế toàn cầu. Vaccine làm gia tăng triển vọng, con người có thể tiếp tục với cuộc sống bình thường mà không quá phải lo sợ những hạn chế đi lại nghiêm ngặt sẽ kéo dài vĩnh viễn.

Tuy nhiên, cuối cùng lại là một tin rất xấu - khả năng lây nhiễm tăng cao của biến thể Delta làm cho các biện pháp phong tỏa trở nên kém hiệu quả hơn đối với việc kiểm soát dịch bệnh trong dài hạn.

Những khó khăn hiện tại của châu Á, Australia… trong việc ngăn chặn số ca nhiễm gia tăng đã bộc lộ, dù biện pháp phong tỏa đã rất thành công trong các đợt bùng phát dịch trước đây. Tình hình làm nổi bật khả năng gần như không thể loại bỏ hoàn toàn virus nguy hiểm này khỏi đời sống. Thay vào đó, việc giảm số ca nhiễm hàng ngày xuống mức có thể kiểm soát là mục tiêu mới của các nước.

Để làm được điều đó, các chương trình tiêm chủng không thể chỉ giới hạn ở các nước giàu. Sự phục hồi kinh tế toàn cầu sẽ không được đảm bảo cho đến khi đại dịch bị đánh bại trên toàn cầu. Đòi hỏi phải có sự sẻ chia nguồn vaccine giữa các quốc gia.

Bên cạnh đó, thế giới vẫn tồn tại những rủi ro lớn. Nguy cơ xuất hiện các biến thể mới và khả năng miễn dịch có thể suy giảm theo thời gian, nên nguồn cung vaccine về lâu dài có thể phải nhiều hơn và đòi hỏi sự hợp tác lớn hơn giữa các quốc gia, khu vực và thế giới.

Khi Delta có khả năng “điều khiển” nền kinh tế

Như vậy, dù đã gần hai năm kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát, thế giới vẫn chưa thể kiểm soát được tình hình dịch bệnh và còn rất nhiều yếu tố không chắc chắn ở tương lai.

Giờ đây, thế giới bắt đầu nghi ngờ về việc liệu đà phục hồi có tiếp tục duy trì được hay không, khi biến chủng Delta khiến số ca nhiễm mới tăng mạnh trở lại, trong khi các chương trình kích thích kinh tế khẩn cấp của nhiều chính phủ có thể sắp kết thúc.

Tình hình có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tăng trưởng kinh tế năm 2021, đặc biệt là ở những nơi phần lớn người dân chưa được tiêm chủng.

Kinh tế bấp bênh, các thị trường chứng khoán biến động mạnh, trong khi những rủi ro, nguy cơ về lạm phát và thị trường lao động vẫn lớn. Triển vọng phục hồi kinh tế dường như phụ thuộc vào một số yếu tố bất định.

Biến thể Delta sẽ làm chệch hướng phục hồi kinh tế toàn cầu? Nguy cơ nào sẽ xảy ra khi các chính phủ cắt giảm những biện pháp kích thích? Khó khăn sẽ khiến khả năng chi tiêu và đầu tư của các hộ gia đình và doanh nghiệp có thể kéo dài bao lâu?... Không có câu trả lời rõ ràng cho những câu hỏi này.

Theo The Economist, hiện nay, bốn thước đo về sự phục hồi kinh tế, gồm thị trường tài chính và hàng hóa; dữ liệu thực tế; số liệu thống kê của chính phủ và dự báo của các nhà kinh tế - thì đều cho thấy những tín hiệu trái chiều.

Trên thị trường tài chính, trái phiếu kho bạc Mỹ không còn là nơi trú ẩn cho nhà đầu tư trong những thời điểm bất ổn, khi liên tục phải trải qua những phiên trồi sụt mạnh.

Trên thị trường chứng khoán, sự bất an bao trùm phản ánh mối lo ngại của nhà đầu tư về triển vọng kinh tế phục hồi, các chỉ số chứng khoán liên tục đảo chiều mạnh, trong đó các công ty nhỏ bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Các dữ liệu thực tế cũng cho thấy những chỉ dấu ngược chiều. Chẳng hạn, báo cáo gần đây của ngân hàng JPMorgan Chase cho thấy, hoạt động đi lại trên toàn cầu vẫn đang tăng lên, báo hiệu tăng trưởng GDP có thể duy trì đà phục hồi.

Tuy nhiên, tại Anh - quốc gia lớn đầu tiên bị ảnh hưởng nặng nề bởi biến thể Delta lại đang cho thấy một thực tế khác. Có rất ít dấu hiệu cho thấy, hoạt động đi lại tăng mạnh hơn từ ngày 19/7, tức là sau khi Anh dỡ bỏ tất cả các hạn chế đi lại trong nước.

Còn ở Mỹ, các cuộc khảo sát cho thấy, sự gia tăng số ca nhiễm Covid-19 có liên quan đến biến thể Delta đã khiến người dân ngày càng lo sợ.

Trong khi đó, số liệu của chính các cơ quan thống kê chính phủ cũng chưa phản ánh đầy đủ những tác động của làn sóng dịch Covid-19 mới, trong đó, có những tín hiệu trái ngược nhau.

Chẳng hạn, ở Mỹ, chỉ số tâm lý người tiêu dùng mà Đại học Michigan khảo sát đã giảm trong tháng 7/2021, trái ngược với xu hướng tăng mà các nhà quan sát đã kỳ vọng.

Các chuyên gia phân tích tại JPMorgan ước tính kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng 4,3% trong năm nay, thấp hơn con số họ đã dự báo trước đó.

Trong khi đó, các nhà kinh tế tại ngân hàng Goldman Sachs mặc dù nhận thấy nền kinh tế toàn cầu đối mặt với những yếu tố bất lợi, họ vẫn kỳ vọng vào sự phục hồi mạnh mẽ trong năm 2021.

Tập hợp tất cả những yếu tố trên cho thấy một bức tranh kinh tế xen lẫn cả tín hiệu tiêu cực và tích cực. Thích ứng dần với các nguy hiểm đang rình rập, nhìn chung thế giới đang chuyển sang giai đoạn phục hồi lâu dài sau một cuộc khủng hoảng cấp tính.

Hiệu quả của vaccine Covid-19 đã cho phép chúng ta nhìn thấy con đường thoát khỏi hủng hoảng.

Tuy nhiên, đỉnh điểm của sự phục hồi còn rất hạn chế, trong khi những gói kích thích kinh tế hào phóng dường như sắp đi qua.

Và khi ở các nước giàu có, người tiêu dùng vẫn đang sở hữu một khoản tiết kiệm lớn với một thị trường thiếu hụt lao động thì ở phần còn lại của thế giới, nền kinh tế lại đang gặp những khó khăn khác.

Nguồn: Báo Quốc Tế

• Cục PVTM tiếp nhận hồ sơ điều tra áp dụng CBPG sản phẩm thép mạ từ CHND Trung Hoa và Đại Hàn Dân quốc
• Xuất khẩu ớt vào thị trường Đài Loan (Trung Quốc) cần tuân thủ quy định mới
• Nhiều tiềm năng và cơ hội cho hàng Việt Nam tại thị trường châu Phi
• Tín chỉ carbon và câu chuyện mục tiêu kép chuyển đổi số bền vững
• "Cuộc chiến" xe điện EU - Trung Quốc thêm căng