Mỹ, Canada, Mexico đồng ý đàm phán “thần tốc” về NAFTA

Đại diện Mỹ, Mexico và Canada đã thống nhất đàm phán lại Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) với một thời gian biểu vô cùng khẩn trương, để có thể kết thúc đàm phán vào đầu năm tới, trước khi cuộc bầu cử Tổng thống của Mexico diễn ra.

Các bên cùng thống nhất việc làm rõ mối quan hệ thương mại được thực hiện càng sớm càng tốt, nhưng sẽ không vì thời hạn gấp gáp cuối năm mà “chạy tiến độ” để có kết quả là một thỏa thuận tồi.

Chạy đua với thời gian

Mỹ đề xuất lịch trình đàm phán dự kiến với 7 vòng làm việc và luân phiên địa điểm giữa 3 nước. Vòng đàm phán thứ nhất sẽ diễn ra tại Washington (Mỹ), từ ngày 16 - 20/8 và vòng tiếp theo nhiều khả năng được thực hiện tại Mexico. Lịch trình kế hoạch thực sự rất dày khi chỉ có 3 tuần nghỉ xen kẽ, tuy nhiên, các quốc gia vẫn chưa chốt được số lượng vòng đàm phán cũng như tần suất đàm phán.

Một trong những lý do khiến các bên cân nhắc việc thực hiện kế hoạch với “tốc độ tên bắn” là vì Mexico có nguyện vọng kết thúc đàm phán vào cuối năm nay, trước khi tình hình chính trị tại nước này nóng lên với cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2018.

Mexico không muốn quá trình đàm phán lại gây thêm những bất ổn chính trị sau những đòn tấn công của Tổng thống Mỹ Donald Trump và việc đại diện đảng Phong trào Tái thiết Quốc gia (MORENA) Andres Manuel Lopez Obrador vốn không nhận được nhiều ủng hộ lại đang dẫn đầu một số cuộc thăm dò sớm.

Từ trước đến nay, ông Trump luôn coi NAFTA là một hiệp định bất công đối với Mỹ, là nguyên nhân dẫn đến thâm hụt thương mại cũng như cướp đi hàng nghìn việc làm tại nước này. Thậm chí ông còn đe dọa sẽ “xóa xổ” hiệp định nếu không thể thay đổi những cam kết theo hướng có lợi hơn cho Mỹ.

Trưởng Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer hy vọng các cuộc đàm phán có thể kết thúc vào cuối năm nay mặc dù vẫn chưa xác định được bao giờ là hạn chót. Cấp phó của Lighthizer, ông John Melle - phụ trách khu vực Tây Bán cầu, sẽ là người đàm phán chính của NAFTA “thế hệ mới”.

Ông David MacNaughton, đại sứ Canada tại Mỹ khẳng định các bên cùng thống nhất làm rõ mối quan hệ thương mại càng sớm càng tốt, nhưng sẽ không vì thời hạn gấp gáp cuối năm mà “chạy tiến độ” để có kết quả là một thỏa thuận tồi.

Cẩn thận gậy ông đập lưng ông

Canada cho rằng Hiệp định NAFTA khó có thể thay đổi nhiều nếu muốn kết thúc nhanh đàm phán vào cuối năm 2017 bởi thời gian để “hiện đại hóa” hiệp định này một cách nghiêm túc và chỉn chu sẽ cần không dưới 2 năm.

Ngay trong nội bộ chính quyền Mỹ, Quốc hội và cộng đồng doanh nghiệp cũng đang tồn tại nhiều lo lắng về việc các chính sách mà ông Trump muốn đạt được có thể vô tình ủng hộ cho nhà hoạt động dân túy Lopez Obrador, người có xu hướng chống lại Mỹ, trong cuộc bầu cử tổng thống Mexico sắp tới.

Ông Fred Bergsten, chuyên gia cao cấp tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, cảnh báo nếu tổng thống đương nhiệm của Mexico “đầu hàng” trước những đòi hỏi bất hợp lý của Trump thì người dân sẽ càng “ghét” Mỹ và đó thực sự là một “món quà” tự nhiên cho ông Lopez Obrador.

Những lo ngại này ngày càng có cơ sở, sau khi nhiều thành viên chính phủ mới của Mỹ liên tiếp tiến hành các cuộc viếng thăm cấp cao tới Mexico như Bộ trưởng An ninh Nội địa John Kelly, Ngoại trưởng Rex Tillerson hay Bộ trưởng Năng lượng Rick Perry.

Thậm chí, nếu mọi thứ trên mặt trận thương mại trở nên tồi tệ hơn thì Mexico có thể vận dụng đòn bẩy về vấn đề nhập cư. Mặc dù Mỹ đã từng không tiếc lời ca ngợi Mexico khi hạn chế lưu lượng người nhập cư Trung Mỹ thông qua Mexico, nhưng trong trường hợp cần thiết, nước này có thể quyết định giảm việc thực thi các chính sách biên giới để “trả đũa”.

Có hiệu lực từ năm 1994, trải qua hơn 20 năm tồn tại, NAFTA đang xuất hiện những rạn nứt nghiêm trọng do tính bất cập và lỗi thời về nhiều lĩnh vực, điển hình là tranh cãi về thương mại, làn sóng nhập cư và hợp tác quân sự. Bên nào cũng có những điểm không hài lòng của riêng mình về thỏa thuận.

Thế nên, dù NAFTA đã loại bỏ hầu hết tất cả các hàng rào thuế quan giữa ba quốc gia Bắc Mỹ, cho phép vận chuyển hàng hóa liên tục qua biên giới, thì cũng đến lúc bộ ba cần ngồi lại “nói chuyện thẳng thắn” với nhau để xử lý ngọn ngành vấn đề.

Nguồn: Thoibaokinhdoanh.vn