Ngày 21/01/2016 theo giờ địa phương, Bộ trưởng Thương mại New Zealand, Todd McClay, thông báo rằng chính phủ nước này đã gửi tới bộ trưởng tất cả các nước thành viên TPP lời mời tham dự buổi lễ ký kết chính thức Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào 04/02/2016 tại Auckland, New Zealand. Theo một phát ngôn viên của Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), Đại diện Thương mại Mỹ Michael Froman cũng sẽ tham gia buổi lễ ký kết này.

 

Trong tuyên bố của mình, ông McClay nhấn mạnh việc ký kết Hiệp định TPP sẽ "đánh dấu sự kết thúc của quá trình đàm phán TPP." Sau đó, 12 nước thành viên sẽ có tối đa hai năm để hoàn thành quá trình phê chuẩn trong nước.

Theo quy định của Luật Xúc tiến Thương mại Hoa Kỳ (TPA), quá trình cân nhắc TPP chính thức của Quốc hội chỉ có thể bắt đầu khi Chính quyền Obama đệ trình lên dự luật hoàn chỉnh kèm theo một Bản đánh giá tác động kinh tế do Ủy ban Thương mại quốc tế thực hiện (bản này dự kiến ​​sẽ được hoàn thành trước ngày 18/05/2016).

Chính quyền Obama đang phải đối mặt với khá nhiều trở ngại về việc thông qua TPP khi lãnh đạo ở cả hai đảng của Quốc hội nước này đều thể hiện là không có ý định đưa Hiệp định ra bỏ phiếu trong thời gian sắp tới.

Cùng lúc, chính quyền Obama cũng đang phải tìm cách giải quyết sự phản đối TPP từ các Đảng viên chủ chốt của Đảng Cộng hòa trong Quốc hội. Các vấn đề phản đối bao gồm việc đưa các biện pháp hạn chế về thuốc lá ra khỏi cơ chế giải quyết tranh chấp giữa nhà nước và nhà đầu tư; thời hạn độc quyền dữ liệu các dược phẩm sinh học chỉ là 5 năm; và loại các công ty dịch vụ tài chính khỏi quy định cấm yêu cầu dữ liệu phải được lưu trữ trên các máy chủ địa phương.

Ông Froman và trưởng đoàn đàm phán nông nghiệp của USTR, Darci Vetter cho rằng những vấn đề này có thể được giải quyết thông qua các cam kết thực hiện của các nước TPP khác, nhưng không rõ hiện chính quyền Obama đã triển khai đến đâu các kế hoạch thực hiện này với các đối tác TPP.

Một nhà vận động hành lang cho rằng, những vẫn đề trên sẽ khó có biến chuyển gì trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới.

Ngày 20/01, ông Froman cho biết đã có một cuộc thảo luận tích cực về việc ký kết TPP giữa các nước thành viên, và ông cũng thể hiện rõ ràng mong muốn ký thỏa thuận càng sớm càng tốt sau khi giai đoạn rà soát 90 ngày của Quốc hội Mỹ kết thúc vào ngày 03/02/2016.

Ông Froman cũng cho biết không phải tất cả các thành viên TPP đã hoàn thành thủ tục trong nước cần thiết để ký kết hiệp định, đơn cử như Canada. 

Tại một cuộc họp báo tại Hội nghị thường niên mùa đông của các các thị trưởng tại Mỹ, ông Froman đã nói "Một số đối tác vẫn đang tiến hành các thủ tục nội bộ của mình về việc ký kết TPP, với quá trình tham vấn căng thẳng trước khi quyết định tham gia ký kết, chẳng hạn như Canada". "Và chúng tôi hy vọng sẽ thực hiện bước tiếp theo ngay khi có thể sau ngày 03/02, khi tất cả các bên đã sẵn sàng."

Chính phủ Canada đang tiến hành rà soát TPP và tham vấn các bên liên quan kể từ khi chính quyền của Thủ tướng Justin Trudeau lên lãnh đạo vào ngày 04/11 năm ngoái, một ngày trước khi văn kiện TPP được công bố. Họ chưa đưa ra kết luận chính thức nào về việc ký thỏa thuận hay không.

Cùng lúc này, chính phủ Malaysia cũng đang thực hiện quá trình thông qua trong nước trước khi ký. Quá trình đó được dự kiến ​​sẽ kết thúc sau khi Thương viện và Hạ Viện bỏ phiếu lần lượt vào ngày 27 và 28/01.

Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập – VCCI tổng hợp và đưa tin