Cột mốc thực hiện các FTA đã ký

Từ đầu năm 2015, hàng loạt các mặt hàng nhập khẩu vào Việt Nam sẽ bị giảm thuế theo cam kết của tám hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết. Có bao nhiêu dòng thuế sẽ giảm, và ngân sách nhà nước sẽ bị tác động như thế nào? TBKTSG tóm tắt báo cáo của Bộ Tài chính.

1. Hiệp định khu vực mậu dịch tự do Asean (ATIGA)

Theo cam kết, đến năm 2015, hầu hết các mặt hàng của Việt Nam phải về mức 0-5%, và có 7% các mặt hàng được linh hoạt đến năm 2018.

Việt Nam đã ban hành các biểu thuế thực hiện thuế suất ưu đãi đặc biệt đến 31/12/2014, theo đó, sẽ có khoảng 72% số dòng thuế có mức thuế suất là 0%, khoảng 3% các mặt hàng nhạy cảm có thuế suất 5%, và còn lại 25% số mặt hàng hiện nay có mức thuế trên 5%. Trong số 25% mặt hàng này, Việt Nam cần xác định 7% các mặt hàng linh hoạt đến năm 2018 mới đưa về mức cam kết 0%.

Ước tính, mức độ giảm thu Ngân sách Nhà nước trung bình trong giai đoạn 2014-2018 khoảng 7,4 triệu đô la Mỹ/năm.

2. Khu vực mậu dịch tự do Asean – Trung Quốc

Việt Nam tham gia khu vực này từ năm 2002 và bắt đầu thực hiện các cam kết về thuế từ 2005. Tính đến 31/12/2014 có khoảng 45% số dòng thuế có mức thuế suất là 0%.

Từ 2015, Việt Nam cắt giảm thuế quan cho toàn bộ mặt hằng thuộc danh mục thông thường về 0% trong đó linh hoạt cho 250 dòng thuế thuộc danh mục linh hoạt xóa bỏ về 0% từ năm 2018 và giảm thuế về 20% cho hàng hóa thuộc danh mục nhạy cảm.

Ước tính, mức độ thu Ngân sách Nhà nước giai đoạn 2015-2018 tăng trung bình 9,1 triệu đô la Mỹ mỗi năm so với năm trước liền kề. Dự kiến thu thuế nhập khẩu năm 2014 là gần 1,5 tỉ đô la Mỹ.

3. Hiệp định Asean – Hàn Quốc.

Việt Nam tham gia vào Hiệp định từ 2005 và bắt đầu thực hiện cam kết thuế năm 2007.

Tính tới 31/12/2014,  mới chỉ có khoảng 30% số dòng thuế có mức thuế suất là 0%.

Từ 2015, Việt Nam sẽ phải xóa bỏ thuế quan cho 90% mặt hàng thuộc danh mục thông thường, 10% còn lại (818 dòng thuế) sẽ được linh hoạt cắt giảm về 0% vào năm 2016 (340 dòng) và vào năm 2018 (478 dòng). Bên cạnh đó, tất cả các dòng thuế thuộc danh mục nhạy cảm thường của Việt Nam sẽ cắt giảm thuế suất về 20% năm 2017. Vào cuối lộ trình năm 2021, số dòng thuế được xóa bỏ chiếm 85,6% số dòng thuế trong toàn biểu cam kết.

Dự kiến giảm thu Ngân sách Nhà nước trung bình trong giai đoạn 2015-2018 so với năm 2014 khoảng 25,2 triệu đô la Mỹ, chủ yếu là các nhóm hàng dệt may (8,2 triệu đô la Mỹ), máy móc thiết bị điện (6,5 triệu đô la Mỹ), sắt thép (1,5 triệu đô la Mỹ), xăng dầu (1,6 triệu đô la Mỹ), da giầy (1,2 triệu đô la Mỹ),…

4. Asean – Nhật Bản

Biểu cam kết tính đến 31/3/2015 bao gồm 9.390 dòng thuế. Việt Nam cam kết xóa bỏ thuế quan đối với 62,2% số dòng thuế trong vòng 10 năm, trong đó xóa bỏ thế quan ngay khi Hiệp định có hiệu lực đối với 26,3 dòng thuế, và xóa bỏ thế quan sau 10 năm thực hiện đối với 33,8 (năm 2018). Vào năm 2023 và 2024, Việt Nam cam kết xóa bỏ 25,7% và 0,7% số dòng thuế tương ứng. Vào cuối lộ trình (2025), số dòng thuế được xóa bỏ thuế quan chiếm 88,6% số dòng thuế trong toàn biểu cam kết.

5. Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam – Nhật Bản

Việt Nam ký kết hiệp định này với Nhật Bản vào ngày 25/12/2008. Trong vòng 10 năm kể từ khi thực hiện hiệp định, Việt Nam cam kết tự do hóa đối với khoảng 87,7% kim ngạch thương mại, và Nhật Bản cam kết tự do hóa đối với 94,5% kim ngạch thương mại.

Biểu thuế cam kết của Việt Nam đến 31/3/2015 bao gồm 9.390 dòng thuế. Việt Nam cam kết xóa bỏ thuế quan đối với 75,2% số dòng thuế trong vòng 10 năm, trong đó xóa bỏ thuế quan ngay khi Hiệp định có hiệu lực đối với 27,5% dòng thuế và xóa bỏ thếu quan sau 10 năm (2019) đối với 40,3% dòng thuế.

Bộ Tài chính ước tính cho cả hai Hiệp định Asean – Nhật Bản và Việt Nam – Nhật Bản, theo đó, thu Ngân sách Nhà nước sẽ giảm 4,2 triệu đô la Mỹ mỗi năm trong giai đoạn 2015-2018. Thu ngân sách nhà nước với các mặt hàng trong khuôn khổ hai hiệp định này ước tính gần 340 triệu đô la Mỹ năm 2014.

6. Hiệp định Asean – Úc – New Zealand

Hiệp định này có hiệu lực với Việt Nam từ ngày 01/01/2010. Theo cam kết, tính đếm 2014 có khoảng 28% số dòng thuế có mức 0%. Đến 2020, các mặt hàng thuộc danh mục thông thường chiếm 90% số dòng thuế và sẽ được cắt giảm về 0%.

Ước tính, Ngân sách Nhà nước sẽ giảm thu gần 3,6 triệu đô la Mỹ năm 2015; 12,5 triệu đô la Mỹ năm 2016; hơn 1 triệu đô la Mỹ năm 2017; và 1 triệu đô la Mỹ năm 2018.

7. Asean - Ấn Độ

Tham gia từ năm 2009, Việt Nam bắt đầu thực hiện các cam kết thuế từ năm 2010.

Tính đến năm 2014 có khoảng 12,3% số dòng thuế có mức thuế suất 0%. Đến năm 2018, Việt Nam sẽ cắt giảm 60,7% số dòng thuế về 0%. Năm 2021 cắt giảm 22,7% số dòng thuế còn lại xuống 0%. Năm 2024 cắt giảm thuế danh mục nhạy cảm cao và kết thúc lộ trình giảm thuể.

Ước tính, mức tăng thu ngân sách nhà nước trong bình trong giai đoạn 2014-2018 là hơn 15%/năm (dự kiến thu ngân sách hơn 59 triệu đô la Mỹ năm 2014 tăng lên 104 triệu đô la Mỹ năm 2018).

8. Hiệp định Việt Nam – Chi Lê

Việt Nam ký kết hiệp định này vào tháng 11/2011. Việt Nam cam kết xóa bỏ thuế quan đối với gần 83,9% số dòng thuế trong vòng 10 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực, và xóa bỏ thêm 4,7% số dòng thuế trong vòng 15 năm.

Nguồn: TBKTSG