Xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc: Thận trọng vẫn hơn!

Trung Quốc có thể trở thành nhà nhập khẩu thủy sản “khổng lồ” trên thế giới. Nhu cầu tiêu thụ thủy sản ngày càng cao của thị trường này đã và đang mở ra nhiều cơ hội cho các nhà xuất khẩu nước ngoài, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, các doanh nghiệp vẫn cần phải thận trọng khi xuất khẩu sang đây.

 “Rộng cửa” cho thủy sản Việt Nam

Là siêu cường quốc sản xuất và xuất khẩu thủy sản nhưng Trung Quốc vẫn phải nhập khẩu thủy sản từ các nước khác trên thế giới bởi dân số đông, nhu cầu tiêu thụ cao. Hiện, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ thủy sản lớn nhất toàn cầu với mức tiêu thụ bằng ¼ thế giới. Với tốc độ gia tăng dân số từ 1,34 tỷ người hiện nay lên 1,6 tỷ người năm 2026; thu nhập của người dân ngày càng cao… chắc chắn số lượng người tiêu dùng ưa chuộng thủy sản sẽ còn tiếp tục tăng cao trong thời gian tới, nhất là đối với các loài thủy sản cao cấp.

Là nước có chung biên giới và quan hệ thương mại thiết lập hàng nghìn năm với Trung Quốc, Việt Nam có những lợi thế giao thương nhất định với siêu cường quốc này. Xét về vị trí địa lý, có thể nói đây là nước láng giềng có điều kiện giao dịch thuận lợi nhất cả về đường bộ và đường biển.

Trước đây, các doanh nghiệp Việt Nam thường có định kiến rằng, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc thường gặp khó khăn, rủi ro trong thanh toán, nên chưa mấy quan tâm tới thị trường này. Vì thế, những hội chợ thủy sản quốc tế tổ chức ở Trung Quốc đều không được các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam quan tâm tham dự. Tuy nhiên, khoảng 4 - 5 năm trở lại đây, các doanh nghiệp Việt Nam đã bắt đầu xuất khẩu thủy sản, nhất là tôm sang Trung Quốc.

Năm 2012, Trung Quốc là thị trường lớn thứ 6 của xuất khẩu thủy sản Việt Nam, sau Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc và ASEAN. Trong đó, tôm là mặt hàng xuất khẩu chủ lực với kim ngạch đạt 193,508 triệu USD, chiếm 68% kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc; theo sau là sản phẩm chả cá và surimi (22,402 triệu USD, chiếm 7,9%) và nhuyễn thể chân đầu (16,631 triệu USD, chiếm 5,8%).

Trong năm 2013, giá trị xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc đạt hơn 572 triệu USD, tăng 36,6% so với cùng kỳ 2013. Với giá trị này, Trung Quốc đang là thị trường lớn thứ 4 của thủy sản Việt Nam.

Phải biết cách “chơi”

Nhiều chuyên gia kinh tế nhận định, Trung Quốc là thị trường tiềm năng đối với thủy sản Việt Nam bởi khá dễ tính, yêu cầu không cao, thượng vàng hạ cám đều có thể bán được. Tuy nhiên, làm ăn với Trung Quốc là phải biết “cách chơi”, trong đó, phần “sân nhà” cần tạo sự liên kết khăng khít giữa doanh nghiệp và nông dân.

Tổng Thư ký VASEP Trương Đình Hòe cho biết: Hiện, khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp Việt Nam khi xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc chủ yếu vẫn đang đi theo đường tiểu ngạch. Xuất khẩu tiểu ngạch thì không có sự ổn định về mặt thị trường, doanh nghiệp dễ gặp những rủi ro trong vấn đề thanh toán. Mặt khác, khi đi đường tiểu ngạch, chúng ta không thể tiếp cận được với những khách hàng lớn ở Trung Quốc. Muốn tạo được một thị trường ổn định và lâu dài thì phải xuất khẩu chính ngạch. Theo đó, trước hết, chúng ta cần khơi thông đường xuất khẩu chính ngạch. Tuy nhiên, với đặc thù riêng của thị trường Trung Quốc, chúng ta không thể đòi hỏi chỉ đi đường chính ngạch như với những thị trường khác, mà phải kết hợp cả chính ngạch lẫn tiểu ngạch.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Huy Điền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cũng đưa ra khuyến cáo: Thị trường Trung Quốc nhiều rủi ro và biến động, các doanh nghiệp nên tập trung xuất khẩu theo đường chính ngạch, hạn chế lối tiểu ngạch. Doanh nghiệp cũng cần theo dõi sát sao những xu hướng của thị trường để có sự điều chỉnh cho phù hợp.  

Nguồn: http://www.baocongthuong.com.vn