Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) ngày 22/3 đã bắt đầu một loạt cuộc họp tại Giơnevơ (Thụy Sỹ), nhằm đánh giá tình hình hiện nay của vòng đàm phán Đôha về tự do hóa thương mại toàn cầu, vốn vẫn chưa có dấu hiệu hoàn tất sau hơn 8 năm được khởi xướng.
Các nguồn tin thương mại cho hay, quá trình đánh giá và kiểm tra kéo dài một tuần này, với sự tham gia của các quan chức cấp cao cũng như đại diện từ 153 nền kinh tế thành viên WTO, sẽ bao gồm nhiều cuộc họp, bao gồm cả các cuộc tham vấn song phương. Tổng giám đốc WTO Pascal Lamy bày tỏ hy vọng sau khi trao đổi ý kiến, các thành viên WTO có thể sẽ phát đi một “tín hiệu mạnh mẽ” ra thế giới bên ngoài và tập trung vào “năng lực chính trị” cần thiết để đưa vòng đàm phán Đôha tới giai đoạn kết thúc.
Phát biểu tại cuộc họp toàn thể của WTO, ông Lamy nói: “Tôi hy vọng trên tinh thần tập thể, chúng ta sẽ đánh giá và giải quyết được những bất đồng còn tồn đọng. Tín hiệu mà chúng ta có thể phát đi trong tuần này sẽ được cộng đồng thế giới giám sát chặt chẽ, chứ không chỉ các nhà đàm phán thương mại”. Tổng giám đốc WTO nói thêm trong các cuộc họp tuần này, các thành viên cần phải có “sự nhất trí và quyết tâm cao” để tiến tới các bước tiếp theo hướng tới mục tiêu hoàn tất vòng đàm phán Đôha.
Phát ngôn viên WTO Keith Rockwell cho biết tiến trình đánh giá có thể đưa lại một viễn cảnh tốt hơn, qua đó các thành viên sẽ “biết được mình đang ở đâu và sẽ đi tới đâu”. Tuy nhiên, ông Rockwell nói rằng sẽ không có một quyết định chính thức nào được đưa ra từ tiến trình này.
Vòng đàm phán Đôha được khởi động tại thủ đô Đôha của Cata vào tháng 11/2001, với mục tiêu bãi bỏ các rào cản thương mại cho các quốc gia nghèo bằng cách cắt giảm trợ cấp nông nghiệp và thuế đối với hàng công nghiệp. Tuy nhiên, sau gần 9 năm thương lượng, thời hạn kết thúc vòng đàm phán này đã liên tục bị lỡ, do một loạt bất đồng giữa các thành viên chủ chốt của WTO xung quanh vấn đề tiếp cận thị trường công nghiệp và buôn bán nông sản. Các cuộc đám phán mang tính kỹ thuật đã liên tiếp diễn ra từ tháng 7/2008, khi một cuộc họp cấp bộ trưởng không đạt được bước đột phá nào.
Tại cuộc họp giữa các quan chức cấp cao ngày 22/3, các nhà thương thuyết nói rằng có ít tiến bộ đạt được trong các cuộc đàm phán kể từ cuộc họp tháng 12/2008. Theo ông Rockwell, điều này cũng có nghĩa là sẽ có ít cơ hội để triệu tập một cuộc họp cấp bộ trưởng nhằm thúc đẩy nỗ lực kết thúc Vòng đám phán Đôha về tự do hóa thương mại toàn cầu.
Tháng 12/2009, Tổng giám đốc Lamy đã cảnh báo rằng các thành viên WTO có nguy cơ không thực hiện được mục tiêu hoàn tất thỏa thuận Đôha trong năm 2010, nếu không đạt được bước đột phá nào vào cuối quý I năm nay.
Trong khi đó, phát biểu tại Trường Kinh tế Luân Đôn (Anh) ngày 22/3, Ủy viên phụ trách thương mại của Liên minh châu Âu (EU) Karel de Gucht tuyên bố EU không thể nhượng bộ hơn nữa trong vấn đề buôn bán nông sản để tái khởi động các cuộc đám phán về tự do hóa thương mại toàn cầu, trong khi Mỹ cần phải đưa ra “động thái tích cực” đầu tiên của mình. Ông de Gucht nhấn mạnh: “EU không chịu trách nhiệm về những gì đang diễn ra. Bóng không phải đang ở trong chân chúng tôi. Trong các cuộc đàm phán năm 2008, chúng tôi đã đạt được một vài đột phá trong vấn đề nông nghiệp. Chúng tôi không thể đi xa hơn được nữa vì không có được hậu thuẫn chính trị”. Trong khi bác bỏ khả năng EU sẽ nhượng bộ hơn để mở cửa thị trường nông nghiệp, ông de Gucht vẫn còn chưa “dứt khoát” về vấn đề liên quan đến các mức trợ cấp cao của EU, mà những nhà xuất khẩu khác cũng như các nước đang phát triển cho là đang bóp méo thị trường nông nghiệp.
Về phần Mỹ, hầu hết các thành viên WTO khác đều cho rằng Oasinhtơn không thực sự “tận tâm” với các cuộc đàm phán Đôha. Mỹ nói rằng nước này đang nỗ lực thúc đẩy các cuộc đàm phán này, song Trung Quốc, Ấn Độ, Braxin và các nền kinh tế đang nổi khác không có thiện chí khi đưa ra những cam kết không thuyết phục.

Nguồn: Cổng Thương vụ Việt Nam