Một tòa án liên bang Mỹ đã chặn sắc lệnh thuế "Ngày Giải phóng" của Tổng thống Donald Trump, nhận định rằng ông đã vượt quá thẩm quyền.

Tòa án Thương mại Quốc tế có trụ sở tại Manhattan ngày 28/5 cho biết Hiến pháp Mỹ trao cho Quốc hội quyền độc quyền trong việc điều chỉnh thương mại với các nước khác, và quyền lực này không thể bị vô hiệu hóa bởi các quyền khẩn cấp của tổng thống nhằm bảo vệ nền kinh tế Mỹ.

Vì vậy, tòa án đã chặn sắc lệnh thuế "Ngày Giải phóng" mà ông Trump công bố từ tháng trước, cho rằng ông đã vượt thẩm quyền khi áp đặt mức thuế đồng loạt lên hàng nhập khẩu từ các quốc gia xuất siêu vào Mỹ.

Vụ kiện từ Trung tâm Công lý Liberty, một tổ chức phi đảng phái, đại diện cho 5 doanh nghiệp nhỏ của Mỹ nhập khẩu hàng hóa từ các quốc gia nằm trong danh sách áp thuế, là thách thức pháp lý lớn đầu tiên đối với chính sách thuế quan của ông Trump.

Các doanh nghiệp này, từ một công ty nhập khẩu rượu và đồ uống có cồn ở New York đến một nhà sản xuất bộ dụng cụ giáo dục và nhạc cụ tại Virginia, cho biết các sắc thuế sẽ làm tổn hại đến khả năng kinh doanh của họ.

Vụ kiện này nằm trong số 7 vụ thách thức pháp lý đối với chính sách thuế quan của ông Trump, bên cạnh các đơn kiện từ 13 tiểu bang Mỹ và các nhóm doanh nghiệp nhỏ khác.

Một hội đồng gồm 3 thẩm phán tại Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ đã chặn các sắc thuế toàn cầu của ông Trump ngay cả khi các “thỏa thuận” với phần lớn đối tác thương mại còn chưa đạt được. Điều này có nghĩa là phần lớn, nhưng không phải tất cả, các sắc thuế của ông Trump hiện đang bị đình chỉ.

Lệnh cấm này ngăn các mức thuế 30% mà ông Trump áp với Trung Quốc, thuế 25% với một số mặt hàng từ Mexico và Canada, cùng mức thuế phổ quát 10% lên hầu hết hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ.

Tuy nhiên, phán quyết không ảnh hưởng đến các mức thuế 25% đối với ô tô, linh kiện ô tô, thép và nhôm, vốn được áp dụng theo Điều 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại, vốn không liên quan tới sắc lệnh thuế "Ngày Giải phóng". 

Ngày 2/4, Tổng thống Donald Trump công bố các mức thuế “có đi có lại”, áp đặt các khoản thu lớn đối với hàng nhập khẩu từ một số đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, mặc dù chỉ một tuần sau, vào ngày 9/4, ông đã ra lệnh tạm hoãn 90 ngày để Washington tiến hành thương lượng với các đối tác.  Thêm vào đó, ông Trump vẫn giữ nguyên mức thuế phổ quát 10% đối với phần lớn hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ.

Ông Trump thực hiện các mức thuế này mà không cần sự phê chuẩn của Quốc hội, bằng cách viện dẫn Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA), cho phép tổng thống hành động để đối phó với các mối đe dọa bất thường và nghiêm trọng.

Ông Trump cũng sử dụng IEEPA để áp mức thuế 20% đối với Trung Quốc và 25% đối với nhiều mặt hàng từ Mexico và Canada, với mục tiêu nhằm ngăn chặn hoạt động buôn lậu chất gây nghiện fentanyl vào Mỹ. Tuy nhiên, những ý kiến chỉ trích cáo buộc ông Trump đã vượt quá thẩm quyền khi thực hiện động thái này, khiến chính quyền ông vướng vào các rắc rối pháp lý. 

Nguồn: Báo Dân Trí