Các công ty châu Á đang chuẩn bị ứng phó với tác động từ việc Tổng thống Mỹ Joe Biden tăng thuế đối với xe điện, pin xe điện và vật liệu nhập khẩu từ Trung Quốc.

Theo nguồn tin giấu tên trao đổi với Nikkei Asia, tập đoàn công nghệ Hàn Quốc Samsung đang yêu cầu các nhà cung cấp linh kiện đưa ra các lựa chọn nguồn cung ngoài Trung Quốc do lo ngại mức thuế cao của Mỹ. Công ty công nghệ lớn nhất nước này cung cấp các mô-đun và linh kiện điện tử được sử dụng trong ô tô, với các liên kết chuỗi cung ứng quan trọng ở Trung Quốc.

Trong khi đó, nhà cung cấp thiết bị điện tử ô tô Đài Loan Liteon Technology đã xây dựng một nhà máy ở Dallas, Texas để giúp khách hàng tránh bị ảnh hưởng do tăng thuế.

"Ngành công nghiệp ô tô biết điều này sắp xảy ra và đã bắt đầu chuẩn bị từ lâu vì việc xây dựng các nhà máy sản xuất tại địa điểm mới không thể xảy ra trong một sớm một chiều. Chúng tôi cần thời gian để chuẩn bị", Giám đốc điều hành Liteon Technology Anson Chiu cho biết.

Đối với pin xe điện và vật liệu pin, vẫn khó đánh giá tác động của mức thuế nhập khẩu cao do Mỹ vẫn cho phép một số khoản trợ cấp cho các nhà sản xuất pin ngay cả khi họ sử dụng các nhà cung cấp Trung Quốc.

Nhà kinh tế trưởng Trung Quốc Lu Ting của Nomura cho biết: “Mỹ chiếm 20,8% lượng xuất khẩu pin lithium của Trung Quốc vào năm 2023, nên việc tăng thuế của Mỹ sẽ có tác động rõ ràng". Mặt khác, ông Lu nói thêm, Washington vẫn chưa thu hồi hoàn toàn các khoản tín dụng thuế theo Đạo luật Giảm lạm phát đối với pin Trung Quốc.

Tuy nhiên, chuyên gia này cảnh báo, nếu châu Âu làm theo và áp đặt mức thuế cao đối với xe điện của Trung Quốc, căng thẳng thương mại sẽ gia tăng và có thể cản trở lĩnh vực xuất khẩu; đồng thời khuyến khích việc di dời chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc nhiều hơn về lâu dài.

Trong khi đó, một số công ty đang lo lắng về khả năng Trung Quốc sẽ tiến hành trả đũa thuế quan. Ông Ryuta Morishima, Giám đốc điều hành của Hiệp hội chuỗi cung ứng pin của tập đoàn công nghiệp Nhật Bản (BASC) nói với Nikkei Asia rằng mức thuế mới đối với xe điện Trung Quốc có thể cản trở hoạt động sản xuất xe điện của Nhật Bản ở Bắc Mỹ và các nơi khác.

“Các mỏ than chì và các vật liệu cần thiết khác cho pin xe điện, cũng như các nhà máy tinh luyện niken và lithium, thường được đặt tại Trung Quốc. Do đó, các doanh nghiệp đang theo dõi chặt chẽ mọi biện pháp kiểm soát xuất khẩu tiềm năng từ chính phủ Trung Quốc", ông Morishima nói.

Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản có năng lực lắp ráp tại Mỹ nhưng có nguồn cung trên toàn cầu, bao gồm cả từ các công ty Trung Quốc hoặc có liên kết với Trung Quốc. Có nhiều ý kiến lo ngại rằng nếu thuế quan của Mỹ kích động các biện pháp đáp trả từ Bắc Kinh, điều này sẽ nhắm vào các ngành công nghiệp mà Bắc Kinh có ảnh hưởng lớn nhất trong chuỗi cung ứng, bao gồm cả nguyên liệu pin.

Các nhà sản xuất pin và ô tô Hàn Quốc đặt cược vào thị trường Mỹ đã hoan nghênh việc tăng thuế với hy vọng chúng sẽ làm giảm sự cạnh tranh với các đối thủ Trung Quốc. Một quản lý cấp cao của một nhà sản xuất pin Hàn Quốc yêu cầu giấu tên cho biết: “Không có gì xấu. Việc áp mức thuế cao có nghĩa là xe điện Trung Quốc được trang bị pin Trung Quốc khó có thể tiếp cận thị trường Mỹ".

Dữ liệu từ SNE Research cho thấy, CATL và BYD của Trung Quốc nắm giữ thị phần lớn nhất trên thị trường pin toàn cầu trong quý đầu tiên, lần lượt ở mức 37,9% và 14,3%, tiếp theo là LG Energy Solution của Hàn Quốc với 13,6% và Panasonic của Nhật Bản với 5,8% thị phần.

Tập đoàn ô tô Hyundai, công ty bán nhiều loại xe điện dưới các thương hiệu Hyundai, Kia và Genesis ở Mỹ cho biết họ đang xem xét mức thuế có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của mình như thế nào, nhưng từ chối bình luận thêm về vấn đề này.

Việc Mỹ tăng thuế đối với xe điện Trung Quốc từ 27% lên 100% dự kiến sẽ có ít tác động ngay lập tức đến các công ty như BYD, Geely và các công ty Trung Quốc khác. BYD đã hạ thấp tác động của việc tăng thuế từ Mỹ, nói rằng quyết định của Mỹ  sẽ không ảnh hưởng đến công ty Trung Quốc.

Stella Li, Giám đốc BYD Châu Mỹ, nói với giới truyền thông tại một sự kiện ra mắt xe điện ở Mexico: “Chúng tôi không có kế hoạch thâm nhập thị trường Mỹ, vì vậy, việc này hoàn toàn không ảnh hưởng đến chúng tôi”. Giám đốc điều hành BYD cho biết, công ty này đang có kế hoạch xây dựng một nhà máy mới ở Mexico để phục vụ thị trường nội địa.

Howard Yu, Giáo sư tại IMD, Thụy Sĩ cho biết mặc dù tác động ngắn hạn đối với các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc sẽ bị hạn chế do họ không bán trực tiếp sang Mỹ nhưng tác động lâu dài sẽ là rất lớn do mức thuế mới sẽ ảnh hưởng đến làn sóng tăng trưởng tiếp theo của họ.

“Theo quan điểm của tôi, mức thuế mới sẽ làm thay đổi đáng kể các công ty Trung Quốc, đặc biệt là những công ty hàng đầu, trong cách thức xây dựng chiến lược quốc tế hiện nay”, ông Yu lưu ý.

Chuyên gia này dự đoán, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc sẽ thử các chiến lược khác nhau để tiếp cận thị trường Mỹ như chuyển nhà máy sang khu vực Đông Nam Á hoặc thực hiện chiến lược B2B bằng cách cung cấp các bộ phận linh kiện hoặc thậm chí chuyển nhà máy sang Mexico...

Nguồn: Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp