Thương mại toàn cầu: Doanh nghiệp đối mặt rủi ro khi thiếu thông tin chính sách

Mặc dù có nhiều điều kiện để tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm tới nhưng doanh nghiệp cũng có khả năng bỏ lỡ các cơ hội quan trọng nếu thiếu thông tin về môi trường chính sách thương mại toàn cầu.

Tăng trưởng thương mại toàn cầu đã khởi sắc trở lại vào năm ngoái với sản lượng thương mại hàng hóa tăng nhanh hơn 1,4 lần so với GDP toàn cầu nhờ vào kinh tế thế giới khởi sắc, giá tiêu dùng tăng, và USD suy yếu.

Doanh nghiệp lạc quan tăng trưởng

Thương mại toàn cầu được dự báo tăng trưởng nhanh hơn GDP toàn cầu trong thập kỷ tới. Nhưng sự tăng trưởng nhanh của thương mại so với tăng trưởng GDP dường như vẫn chưa sánh kịp với tốc độ tăng trưởng trong thập kỷ trước khi xảy ra khủng hoảng tài chính.

Trong khi đó, các thị trường mới nổi sẽ hình thành hệ thống thương mại toàn cầu trong dài hạn, với nền tảng vững chắc tại những quốc gia này, bao gồm yếu tố nhân khẩu học thuận lợi và thu nhập tăng, hỗ trợ cho tăng trưởng trong dài hạn.

Báo cáo toàn diện về triển vọng kinh doanh và thương mại toàn cầu HSBC Navigator 2018 với tiêu đề “Dịch vụ tăng trưởng mạnh và ranh giới mờ dần giữa sản phẩm hàng hóa và dịch vụ” vừa được công bố cho biết thêm, thị phần dịch vụ trong miếng bánh thương mại toàn cầu tăng nhanh trong những năm gần đây và sẽ tiếp tục đà tăng trưởng này trong thời gian sắp tới.

Theo Báo cáo, 61% doanh nghiệp lạc quan về tăng trưởng kinh doanh dịch vụ của họ trong vòng 12 tháng tới và con số này tại Việt Nam là 78%. Các yếu tố chính thúc đẩy tăng trưởng bao gồm nhu cầu dịch vụ tăng, môi trường kinh doanh thuận lợi và việc tận dụng công nghệ kỹ thuật số.

Việt Nam dẫn đầu danh sách các thị trường cho rằng, nhu cầu tăng đối với dịch vụ là yếu tố quan trọng thúc đẩy tăng trưởng (44%) và yếu tố thứ hai là môi trường kinh doanh thuận lợi (60%). Tuy nhiên, không nhiều doanh nghiệp cho rằng, việc tận dụng công nghệ đóng vai trò quan trọng.

“Kỳ vọng cao này từ các doanh nghiệp được phản ánh qua dự báo kinh tế của chúng tôi với tăng trưởng giá trị dịch vụ đạt mức 9% năm 2018”, chuyên gia HSBC nhận định.

Cũng theo HSBC, các doanh nghiệp cho rằng cách tiếp cận giúp thực hiện tăng trưởng bao gồm mở rộng kinh doanh ra thị trường mới (32%) và các lĩnh vực dịch vụ mới (24%), cũng như sử dụng thương mại điện tử (24%) và năng lực dữ liệu.

Dự báo trong dài hạn của HSBC cho thấy giá trị thương mại dịch vụ sẽ đạt mức tăng trưởng 7% mỗi năm giai đoạn 2021-2030, nhanh hơn tăng trưởng thương mại hàng hóa (6% mỗi năm).

Rủi ro khi thiếu thông tin chính sách thương mại toàn cầu

Tuy nhiên, trong một báo cáo mới nhất, HSBC Navigator cho biết các doanh nghiệp cũng có khả năng bỏ lỡ các cơ hội quan trọng sẵn có tại các thị trường xa hơn ngoài các thị trường láng giềng khi họ chỉ tập trung vào các chính sách thương mại ở phạm vi khu vực và thiếu thông tin về môi trường chính sách thương mại toàn cầu.

Phần lớn các doanh nghiệp dường như bỏ qua hoặc đánh giá thấp tác động của một số chính sách quan trọng có thể ảnh hưởng lên hoạt động của họ, đặc biệt khi các chính sách này thuộc các thị trường ở xa khu vực của mình. Lấy ví dụ, phần lớn doanh nghiệp tại châu Âu cho rằng môi trường chính sách tại Mỹ hay sáng kiến Con đường Vành đai của Trung Quốc không ảnh hưởng đến hoạt động của họ. Đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam, chỉ 31% cho rằng môi trường chính sách tại châu Âu có ảnh hưởng tích cực lên doanh nghiệp của họ trong khi 66% cho rằng không ảnh hưởng, 31% cho rằng môi trường chính sách tại Mỹ có ảnh hưởng tích cực và 60% cho rằng không liên quan trong khi châu Âu và Mỹ là hai thị trường quan trọng đối với các nhà xuất khẩu tại Việt Nam. Tương tự, 74% doanh nghiệp tại Việt Nam cho rằng NAFTA không ảnh hưởng lên hoạt động kinh doanh của họ.

"Việc các doanh nghiệp thiếu thông tin về các hiệp định và các chính sách thương mại đặt họ vào nhiều rủi ro bỏ lỡ các cơ hội phát triển đáng kể ở phạm vi quốc tế.", báo cáo của HSBC chỉ rõ.

Mặc dù nhiều doanh nghiệp – đặc biệt trong lĩnh vực dịch vụ – xem việc mở rộng ra thị trường mới là cách quan trọng để tăng trưởng kinh doanh, nhiều trong số họ có thể cuối cùng đánh mất lợi thế cạnh tranh nếu họ không nhận ra các chính sách thương mại đang thay đổi chuỗi cung ứng toàn cầu như thế nào, và cơ hội dành cho họ nằm ở đâu trong những năm tới.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp hiểu rõ tác động tích cực của các chính sách ở các thị trường và khu vực gần hơn. Con đường và Vành đai của Trung Quốc, ASEAN 2025 là hai chính sách nhận được sự quan tâm nhiều nhất từ các nhà lãnh đạo doanh nghiệp với tỉ lệ 59% và 56% tương ứng tại khu vực châu Á Thái Bình Dương. 74% doanh nghiệp tại Việt Nam cho rằng ASEAN 2025 có tác động tích cực lên doanh nghiệp của họ và chỉ 26% cho rằng không có ảnh hưởng. 50% doanh nghiệp tham gia khảo sát tại Việt Nam cho rằng CPTPP liên quan đến doanh nghiệp của mình và 63% doanh nghiệp Việt Nam cho biết CPTPP có ảnh hưởng tích cực đối với doanh nghiệp của họ trong khi 35% cho rằng không ảnh hưởng.

Có lẽ điều ngạc nhiên là, các doanh nghiệp châu Âu không quan tâm về các rủi ro liên quan đến Brexit: 62% doanh nghiệp kỳ vọng không ảnh hưởng hoặc có ảnh hưởng tích cực lên doanh nghiệp của họ.Trên toàn cầu, 75% doanh nghiệp tham gia khảo sát có cùng quan điểm tích cực đối với kết quả của Brexit.

Điều quan trọng là các doanh nghiệp cần có sự hiểu biết tốt hơn về toàn cảnh các chính sách thương mại trên toàn cầu và các chính sách, hiệp định khác nhau sẽ ảnh hưởng lên doanh nghiệp của họ như thế nào, từ đó họ có thể tận dụng được các cơ hội phát triển được khai thác từ tự do hóa thương mại, kiểm soát tốt hơn các chi phí chuỗi cung ứng và duy trì được lợi thế cạnh tranh.

Và tại thời điểm mà chính sách bảo hộ đang tiếp tục diễn ra, các doanh nghiệp cần thiết tham gia vào các cuộc tranh luận nhằm bảo vệ các thị trường mở và các chính sách ủng hộ nền thương mại toàn diện và bền vững.

Nguồn: Báo Diễn đàn Doanh nghiệp