Mặc dù đàm phán TPP đã gần hoàn thành phần lời văn cho rất nhiều vấn đề trong 29 chương, một số chương bị tiết lộ đã cho thấy rất nhiều quy định rủi ro trong các hiệp định thương mại tự do (FTAs) trước đây đang được sao chép trong TPP. Trên thực tế, các đề xuất của các tổ chức người tiêu dùng, môi trường, y tế, lao động và các tổ chức xã hội dân sự khác và các nhà lập pháp cấp quốc gia và cấp vùng ở nhiều nước TPP đã bị bác bỏ một cách có hệ thống  để nhường chỗ cho các đề xuất của các tập đoàn lớn nhằm mở rộng hơn nữa các lợi ích của họ so với các điều khoản trong các FTA trước đây, theo đó các điều khoản này sẽ hạn chế các quy định về lợi ích công cộng trong khi thiết lập thêm các đặc quyền mới cho các công ty.

Vì ngày càng có nhiều phản đối về các quy tắc TPP thiếu tiến bộ, các nhà đàm phán đã biện hộ rằng TPP sẽ bao gồm “các ngoại lệ” nhằm bảo vệ các chính sách công ích – các chính sách mà có thể bị ảnh hưởng bởi hiệp định này nếu không có các ngoại lệ. Tuy nhiên, các ngoại lệ hiện đang được đàm phán có ngôn ngữ giống như Điều XX của Hiệp Định Chung về Thuế Quan và Thương Mại của WTO (GATT) và Điều XIV của Hiệp Định Chung về Thương Mại Dịch Vụ (GATS). Điều này rất đáng báo động bởi các ngoại lệ của GATT và GATS mới chỉ được sử dụng thành công ở 1 trong tổng số 35 vụ kiện. Có nghĩa, trên thực tế, các ngoại lệ hiện đang được đàm phán trong TPP sẽ không thể bảo vệ các chính sách quốc gia một cách hiệu quả.

Các nghĩa vụ rủi ro cùng với các ngoại lệ không có hiệu quả trong TPP đang thực sự đe dọa các chính sách công ích của các quốc gia ký kết. Chỉ có 5 trong số 29 chương của TPP liên quan tới thương mại truyền thống. Các chương còn lại sẽ đặt ra các quy tắc buộc các quốc gia phải thay đổi chính sách nội địa của họ cho phù hợp, bao gồm các chính sách liên quan đến các quy định về năng lượng và các dịch vụ khác, các quy định về tài chính, an toàn thực phẩm, chính sách mua sắm, chính sách về sáng chế và bản quyền, và các vấn đề phi thương mại khác. Bản dự thảo hiệp định cũng bao gồm một cơ chế giải quyết tranh chấp giữa nhà nước và nhà đầu tư gây nhiều tranh cãi và trao thêm nhiều đặc quyền cho các nhà đầu tư nước ngoài mà có thể xung đột với các chính sách y tế, môi trường và các chính sách khác của quốc gia ký kết. Hệ thống thực thi này nâng vị thế của các công ty riêng lẻ lên ngang hàng với các quốc gia có chủ quyền, cho phép họ được tự mình thực thi một hiệp định công thông qua việc kiện các chính phủ ra các tòa án tư. Nhân viên của các tòa án này là các luật sư thuộc khối tư nhân – những người có thể yêu cầu chính phủ thanh toán các khoản tiền bồi thường thiệt hại không giới hạn vì các chính sách lợi ích công mà các công ty cho là đã ảnh hưởng đến lợi nhuận kỳ vọng trong tương lai của họ.

 Tải Bản nghiên cứu đầy đủ của Tổ chức Public Citizen về vấn đề này tại đây

• Doanh nghiệp Việt Nam - Canada đối thoại với Cục Hải quan TPHCM về CPTPP
• Tăng trưởng xuất khẩu nông sản từ Hiệp định CPTPP
• Doanh nghiệp đăng ký mã số xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc tăng cao
• Hội nhập mạnh hơn, thâm nhập sâu hơn, hòa nhập nhiều hơn
• Sau năm 5, dư địa thị trường Hiệp định CPTPP đối với hàng hóa xuất khẩu Việt Nam còn rất lớn