FTA

Khuyến nghị của cộng đồng doanh nghiệp về phương án đàm phán Chương Đầu tư và Giải quyết tranh chấp về đầu tư trong TPP

15/01/2013    71

Đàm phán Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) giữa mười một nước trong khu vực APEC nhằm thiết lập một khu vực thương mại tự do hai bờ Thái Bình dương bắt đầu cuối năm 2009. Việt Nam là quan sát viên của đàm phán này từ những Vòng đàm phán đầu tiên và là thành viên chính thức từ tháng 11/2010.

Theo dự kiến đầy tham vọng của các nước thành viên TPP thì đàm phán này sẽ tiếp tục được tăng tốc trong năm 2013 với những thảo luận và cam kết cụ thể trong từng lĩnh vực.

Bản Dự thảo Chương đầu tư TPP bị tiết lộ tháng 6/2012cho thấy Chương này chứa khá nhiều điều khoản phức tạp, trong đó cơ chế giải quyết tranh chấp giữa Nhà nước và Nhà đầu tư nước ngoài đặt ra rất nhiều điểm đặt gánh nặng trách nhiệm lên vai Nhà nước nhận đầu tư trong quan hệ với Nhà đầu tư nước ngoài.Và cũng vì vậy Dự thảo Chương này có nguy cơ tạo ra sự phân biệt đối xử đáng kể với Nhà đầu tư trong nước theo hướng thuận lợi, ưu đãi hơn cho Nhà đầu tư nước ngoài. Nếu chấp nhận các điều khoản này, không chỉ Nhà nước Việt Nam phải gánh thêm nhiều trách nhiệm, các nhà đầu tư nội địa của Việt Nam có thể sẽ ở thế thiệt thòi, bất lợi hơn so với nhà đầu tư nước ngoài, một điều rất khó chấp nhận cả về logic lẫn thực tiễn.

Vì vậy, mặc dù đã có các bình luận cơ bản về nội dung Chương Đầu tư và Giải quyết tranh chấp Đầu tư trong TPP khi Việt Nam mới tham gia đàm phán này (tháng 11/2010) dựa trên Bản mẫu Hiệp định đầu tư năm 2004 của Hoa Kỳ (BIT Model 2004), Trung tâm WTO – Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhận thấy với Dự thảo Chương Đầu tư mới bị tiết lộ này, vẫn cần có những phân tích thấu đáo từ góc độ lợi ích của Nhà nước và nhà đầu tư trong nước nhằm xác định quan điểm và các phương án đàm phán cụ thể của Việt Nam trong vấn đề này phù hợp với quyền và lợi ích lâu dài của các doanh nghiệp Việt Nam nói riêng và của nền kinh tế nói chung khi thực thi Hiệp định TPP này trong tương lai.

Các phân tích trong Khuyến nghị này được thực hiện bởi các chuyên gia của Ủy ban Tư vấn Chính sách Thương mại Quốc tế, thuộc Trung tâm WTO – VCCI. Do thời gian gấp gáp nên Khuyến nghị này không lấy ý kiến cộng đồng doanh nghiệp như các Khuyến nghị trước đây trong khuôn khổ vận động chính sách đàm phán TPP. Tuy nhiên, các kiến nghị từ góc độ chuyên gia Trung tâm WTO được thực hiện trên cơ sở lợi ích trước mắt và lâu dài của doanh nghiệp và Nhà nước Việt Nam.

Trung tâm WTO

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam

Các bài khác