Thượng viện Mỹ đã thông qua một dự luật Cạnh tranh và sáng tạo Mỹ (USICA) vào ngày 8-6 nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh công nghệ của Mỹ với Trung Quốc. Dự luật USICA có nội dung dài 2.400 trang, được tán thành với tỷ lệ 68 phiếu thuận và 32 phiếu chống, phản ánh sự đồng thuận cao của đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ trong nỗ lực xây dựng đường lối cứng rắn trong quan hệ với Trung Quốc.

Dự luật USICA cam kết tài trợ gần 250 tỉ đô la Mỹ cho hoạt động nghiên cứu khoa học ở các lĩnh vực như robot, trí tuệ nhân tạo, máy tính lượng tử, đồng thời trợ cấp cho các công ty sản xuất chip và robot.

Cụ thể, dự luật sẽ phân bổ 190 tỉ đô la cho các điều khoản nhằm củng cố năng lực công nghệ và nghiên cứu của Mỹ, phê duyệt chi 54 tỉ đô la khác để nâng cao năng lực sản xuất và nghiên cứu trong lĩnh vực bán dẫn và thiết bị viễn thông, trong đó có 2 tỉ đô la dành riêng cho mảng chip ô tô, vốn đã chứng kiến sự thiếu hụt lớn khiến các hãng xe ở Mỹ phải cắt giảm đáng kể sản lượng ô tô.

Dự luật lưu ý Trung Quốc đã quyết liệt đầu tư hơn 150 tỉ đô la trong lĩnh vực sản xuất bán dẫn nhằm kiểm soát ngành công nghệ tân tiến này.

Hôm 8-6, Tổng thống Joe Biden hoan nghênh việc Thượng viện thông qua dự luật. Ông nói: “Chúng ta đang trong cuộc cạnh tranh để giành chiến thắng trong thế kỷ 21, khi các nước khác tiếp tục đầu tư cho hoạt động nghiên cứu và phát triển, chúng ta không thể chấp nhận rủi ro tụt hậu. Mỹ phải duy trì vị thế là quốc gia sáng tạo nhất và hiệu quả nhất trên Trái Đất này”. Trong khi đó, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ, Chuck Schumer nhấn mạnh nước nào chiến thắng trong cuộc đua thống lĩnh các công nghệ của tương lai sẽ trở thành nhà lãnh đạo kinh tế toàn cầu.

Dự luật USICA sẽ được chuyển sang Hạ viện để xem xét thông qua trước khi gửi đến Nhà Trắng để Tổng thống Joe Biden ký thành luật.

Dự luật có một số điều khoản khác liên quan đến Trung Quốc bao gồm cấm tải ứng dụng TikTok về các thiết bị của chính phủ Mỹ, chặn việc mua máy bay không người lái được sản xuất và bán bởi các công ty được chính phủ Trung Quốc hậu thuẫn. Dự luật cũng sẽ thiết lập các biện pháp trừng phạt bắt buộc mới đối với các thực thể Trung Quốc tham gia vào các cuộc tấn công mạng máy tính của Mỹ hoặc đánh cắp tài sản sở hữu trí tuệ của các công ty Mỹ, đồng thời cho phép xem xét kiểm soát xuất khẩu những mặt hàng trong nước có thể được sử dụng để lạm dụng nhân quyền ở nước ngoài.

Thượng nghị sĩ, Chuck Schumer, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ là tác giả chính của dự luật USICA. Ông cảnh báo Mỹ sẽ lãnh các hậu quả nghiêm trọng nếu không tài trợ cho hoạt động nghiên cứu và phát triển để bắt kịp Trung Quốc.

Ông nói: “Nếu chúng ta không làm gì cả, thời kỳ siêu cường thống trị của chúng ta có thể kết thúc. Chúng ta không muốn thấy Mỹ trở thành quốc gia tầm trung trong thế kỷ này”. Ông Chuck Schumer cho rằng bất kỳ nước nào phát triển được sức mạnh tốt nhất trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, máy tính lượng tử, robot, nước đó sẽ xây dựng được hình ảnh sáng tạo.

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa, Todd Young, đồng tác giả của dự luật trên cho rằng, dự luật không chỉ nhằm giúp Mỹ chiến thắng Trung Quốc trong cuộc cạnh tranh công nghệ mà còn tận dụng mối thách thức từ Trung Quốc để giúp Mỹ “trở thành một phiên bản tốt hơn của chính chúng ta thông qua đầu tư vào đổi mới”.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ, Gina Raimondo nói rằng các khoản tài trợ trong dự luật có thể giúp xây dựng thêm 7 đến 10 nhà máy sản xuất bán dẫn mới ở Mỹ.

Hãng xe General Motors cho biết dự luật USICA “thể hiện một bước đi quan trọng nhằm giải quyết tình trạng thiếu chip đang tiếp tục ảnh hưởng đến ngành sản xuất ô tô của Mỹ”.

Dự luật USICA cũng tìm cách chống lại ảnh hưởng toàn cầu ngày càng tăng của Bắc Kinh thông qua ngoại giao, bằng cách thúc đẩy hợp tác giữa Mỹ và các đồng minh, đồng thời tăng cường sự tham gia của Mỹ vào các tổ chức quốc tế sau khi cựu Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi một số tổ chức và thỏa thuận quốc tế để tập trung cho chương trình nghị sự “Nước Mỹ trên hết”.

Hôm 9-6, Tân Hoa xã dẫn tuyên bố của Ủy ban đối ngoại của Quốc hội Trung Quốc chỉ trích dự luật USICA lấy cớ nhân quyền và tôn giáo nhằm can thiệp vào công chuyện nội bộ của Trung Quốc và nhằm tước bỏ quyền phát triển hợp pháp của nước này bằng các biện pháp tách rời kinh tế và công nghệ với Trung Quốc. Tuyên bố nhấn mạnh: “Dự luật này cho thấy sự hoang tưởng của chủ nghĩa vị kỷ đã bóp méo mục đích nguyên thủy của sáng tạo và cạnh tranh”.

Nguồn: Tạp chí Kinh tế Sài Gòn

• EU cấm hàng hóa sử dụng lao động cưỡng bức
• Mexico tăng thuế hơn 500 mặt hàng nhằm bảo vệ sản xuất trong nước
• Bộ Công Thương cảnh báo dấu hiệu lừa đảo khi giao dịch xuất nhập khẩu với đối tác tại UAE
• 5 khuyến nghị giảm rủi ro khi giao dịch xuất nhập khẩu với đối tác các nước Tây Á
• Quy trình, thủ tục, hồ sơ, chứng từ XK dưa hấu sang Trung Quốc