Hội nghị Bộ trưởng các nước đàm phán Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã tái khởi động từ ngày 30/09/2015 tại Atlanta (Hoa Kỳ) sau Hội nghị Bộ trưởng hồi tháng 07/2015 tại Hawaii (Hoa Kỳ) không đạt được thỏa thuận cuối cùng cho TPP.

Mặc dù theo dự kiến ban đầu Hội nghị sẽ kết thúc vào ngày 02/10/2015, nhưng do đàm phán giữa Hoa Kỳ và Úc về bảo hộ sở hữu trí tuệ với dược phẩm bị kéo dài, dẫn đến các đàm phán khác về tiếp cận thị trường đối với một số sản phẩm nhạy cảm cũng chưa thể kết thúc, nên Hội nghị sẽ kéo dài đến ngày 05/2015.

Theo thông báo mới nhất từ phía Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) thì Phiên họp báo kết thúc Hội nghị Bộ trưởng TPP lần này sẽ dự kiến diễn ra vào 9h sáng ngày 05/10/2015 theo giờ địa phương (tương đương 8h tối ngày 05/10/2015 theo giờ Việt Nam). Các nước TPP đều đang rất hi vọng sẽ đạt được thỏa thuận cuối cùng cho tất cả các vấn đề để có thể thông báo kết thúc đàm phán TPP tại buổi Họp báo này.

Theo Bộ trưởng Kinh tế Mexico, ông Ildefonso Guajardo, trong một cuộc phỏng vấn vào khoảng 8h tối ngày 04/10/2015, thì hiện tại chỉ còn vài đàm phán song phương về vấn đề tiếp cận thị trường đối với một số sản phẩm. Ông Guajardo hy vọng các nước TPP có thể đạt được thỏa thuận trong đêm 04/10/2015.

Hội nghị Bộ trưởng các nước TPP lần này tập trung vào giải quyết các vấn đề còn tồn đọng lớn nhất sau Hội nghị Bộ trưởng TPP hồi tháng 7/2015 đó là: Bảo hộ Sở hữu trí tuệ đối với Dược phẩm sinh học, Tiếp cận thị trường Ô tô và Sữa.

Đối với vấn đề Bảo hộ Sở hữu trí tuệ đối với Dược phẩm sinh học, mâu thuẫn lớn nhất là giữa Hoa Kỳ và các nước khác về thời hạn bảo hộ độc quyền dữ liệu của dược phẩm sinh học. Trong khi Hoa Kỳ mong muốn thời hạn này phải là 12 năm, thì các nước khác lại cho rằng thời hạn này là quá dài, chẳng hạn như theo luật hiện hành của Úc thì thời hạn này chỉ là 5 năm. Vì thế tại Hội nghị lần này, Hoa Kỳ và Úc đã có cuộc đàm phán rất căng thẳng về vấn đề này. Kết quả là đến ngày 04/10/2015 hai bên đã thống nhất được một bản đề xuất chung về thời hạn bảo hộ độc quyền dữ liệu các sản phẩm sinh học để đưa ra cho các nước TPP còn lại cùng thảo luận.

Về vấn đề Tiếp cận thị trường đối với sản phẩm ô tô, tại Hội nghị lần này bốn nước có lợi ích lớn nhất là Hoa Kỳ, Nhật Bản, Mexico và Canada đã đạt được tiến triển lớn nhưng đàm phán về vấn đề này vẫn chưa hoàn toàn kết thúc đàm phán vì “đợi” kết quả từ các vấn đề khác như bảo hộ sở hữu trí tuệ đối với dược phẩm sinh học.

Còn đối với vấn đề Tiếp cận thị trường các sản phẩm sữa, Hoa Kỳ và New Zealand vẫn đang gặp bế tắc trong đàm phán, còn Canada dường như vẫn tiếp tục bị New Zealand thúc ép mở cửa hơn nữa cho các sản phẩm sữa của họ. Trước đó, có thông tin cho rằng Hoa Kỳ và Canada đã đạt được thỏa thuận về tiếp cận thị trường sản phẩm sữa, trong đó Canada sẽ dành nhiều ưu tiên cho các sản phẩm sữa thế mạnh của Hoa Kỳ, như sữa nước và sữa chua. Trong khi đó, các sản phẩm sữa của New Zealand lại chủ yếu là sữa bột và bơ. Bởi vậy New Zealand có vẻ như cũng đang yêu cầu Canada phải mở cửa thị trường cho cả các sản phẩm sữa chủ lực của mình. Hiện các bên vẫn đang tiếp tục thảo luận để đạt được thoả thuận cuối cùng đối với sản phẩm quan trọng này.

Theo ông Guajardo, các nước TPP vẫn đang nỗ lực hết sức để đạt được thỏa thuận trong vài giờ cuối cùng trước cuộc họp báo vào 9h sáng mai ngày 05/10/2015 theo giờ địa phương: “Các Bộ trưởng đã quyết định ở lại đây sẽ ở lại đây đến khi chúng tôi có thể kết thúc được đàm phán, dù là tối nay, đêm nay hay sáng sớm ngày mai. Dù bất kỳ chuyện gì xảy ra, chúng tôi sẽ ở đây đến khi đạt được thỏa thuận”

Nguồn: Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI

• Doanh nghiệp Việt Nam - Canada đối thoại với Cục Hải quan TPHCM về CPTPP
• Tăng trưởng xuất khẩu nông sản từ Hiệp định CPTPP
• Doanh nghiệp đăng ký mã số xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc tăng cao
• Hội nhập mạnh hơn, thâm nhập sâu hơn, hòa nhập nhiều hơn
• Sau năm 5, dư địa thị trường Hiệp định CPTPP đối với hàng hóa xuất khẩu Việt Nam còn rất lớn